--- Verzeichnis stenographischer Schriftdenkmäler des lateinischen Mittelalters ---
Seit dem Erscheinen des gedruckten Index tironianorum im Jahr 2000 (Hellmann, Tironische Noten S. 219-264) hat die Erschließung tironischer Noten in mittelalterlichen Handschriften große Fortschritte gemacht. Zum Einen ist mit der Herausgabe des zweiten und dritten Bandes von Bernhard Bischoffs Katalog dessen systematische Erfassung der Schriftbeispiele für die Bibliotheksorte Laon bis Zwickau bekannt geworden. Zum Anderen sind durch die erheblichen Anstrengungen bei der Digitalisierung mittelalterlicher Handschriftenbestände viele Schriftbeispiele leicht erreichbar geworden. Und schließlich haben die tironischen Noten als Informationsträger für die mediävistische Forschung zunehmende Beachtung gefunden, so dass mich immer wieder Nachrichten über Neufunde und Verbesserungen älterer Angaben erreichen. Ich danke allen, die durch ihre Hinweise die Weiterentwicklung des Index tironianorum unterstützt haben: Michael I. Allen, Walter Berschin, Dieter Bitterli, John J. Contreni, Lukas Dorfbauer, Thomas Falmagne, David Ganz, Michael Glatthaar, Illo Humphrey, Michael Kautz, Jesse Keskiaho, Elke Krotz, Benedikt Lemke, Tino Licht, Alfred Lohr, Detlef Peitz, Brigitte Prod'homme, Stefan Sauer, Karl-Georg Schon, Isolde Schröder, Johannes Staub, Evina Steinová, Matthias Tischler, Paolo Tomei, Dominik Trump, Ad van Els, Clemens Weidmann und Klaus Zechiel-Eckes.
In Anlehnung an den bewährten Aufbau des Verzeichnisses sind die stenographischen Schriftzeugnisse, die in mittelalterlichen Handschriften enthalten sind, nach Bibliotheksort und Signatur aufgeführt. Jeder Handschrift ist in der Kopfzeile eine Kennung vorangestellt, mit der gegebenenfalls direkt auf den betreffenden Eintrag verwiesen werden kann. Unter der Identifikation einer Handschrift erscheinen zunächst Angaben, die sich nicht auf die enthaltenen Tironiana beziehen.
Angaben, die sich auf die tironischen Noten beziehen, sind in farblich abgesetzten Feldern gruppiert.
Das Literaturverzeichnis ist per Link über jede der abgekürzten Literaturangaben erreichbar. Die Links zum Literaturverzeichnis und alle anderen Verweisungen innerhalb des Index tironianorum sind in blauer Schrift dargestellt.
In grüner Schrift erscheinen alle übrigen Verweisungen, insbesondere auf digitalisierte Handschriften, auf online verfügbare Literatur und auf andere wissenschaftliche Quellen im Internet.
Die kleinsten Denkmäler tironischer Schreibkunst machen den größten Teil der verzeichneten Handschriften aus. Sie bestehen in einzelnen oder wenigen Symbolen, die meist zu den bekannteren Zeichen im System der tironischen Noten gehören. Sofern eine zuverlässige Lesung vorliegt, wird diese vollständig angegeben und in roter, halbfetter Schrift dargestellt. Wenn Kurzschrift und Langschrift gemischt vorkommen, werden die langschriftlichen Anteile mit normalem Schriftgewicht ergänzt.
Am rechten Rand erscheint gegebenenfalls eine Nummer, die als durchlaufende Zählung fungiert und demzufolge nicht fest mit der jeweiligen Handschrift verbunden ist. Gezählt werden nur diejenigen Handschriften, bei denen ich keinen Grund sehe, an ihrem Status als Behälter für ein Tironianum zu zweifeln. Doch konnte ich diesen Status in vielen Fällen nicht prüfen. Wenn keine Edition, keine Abbildung und kein Online-Digitalisat vorliegt, habe ich mich auf die jeweils angegebene Literatur verlassen. In der Kopfzeile des Eintrags steht gegebenenfalls eine Notiz, die den Status einer Handschrift einschränkt oder verneint. Dies betrifft Handschriften, die in der Fachliteratur irrtümlich angeführt wurden, zerstörte Handschriften, neuzeitliche Kopien verlorener Denkmäler, sowie Handschriften mit imitierten, bewusst nachgebildeten oder unbewusst entstellten tironischen Noten. Ebensowenig werden Handschriften gezählt, wenn sie ein stenographisches Symbol nur in der Form enthalten, dass es in einem Text angeführt wird.
Handschriften, die lediglich tironisches hic oder de aufweisen, sind als Grenzfälle ebenfalls von der Zählung ausgenommen. Diese Zeichen wurden aufgrund ihres stenographischen Ursprungs berücksichtigt, jedoch nicht als Tironianum gewertet. Handschriften, die lediglich tironisches et oder con aufweisen, sind nicht aufgenommen, da sich diese Symbole einer allgemeinen Verbreitung in der lateinischen Schriftkultur erfreuen.
Der Index tironianorum ging am 3. August 2018 online, auf Illo Humphreys Colloquia Aquitana V in Bergerac.
Vermutlich werden die Daten auch künftig Veränderungen unterworfen sein.
Aus diesem Grund stehen hier die älteren Versionen des Index zur Verfügung:
> Versionen vom 3. August 2018 – 7. August 2018 – 8. September 2018 – 3. Oktober 2018 – 16. Dezember 2018
> Versionen vom 2. Februar 2019 – 4. Mai 2019 – 25. Juli 2019 – 4. Oktober 2019 – 10. November 2019
> Versionen vom 3. Januar 2020 – 29. Februar 2020 – 27. Mai 2020 – 13. Juli 2020 – 24. Oktober 2020 – 29. Dezember 2020
> Versionen vom 7. Januar 2021 – 14. April 2021 – 8. Juni 2021 – 7. September 2021 – 4. November 2021
> Versionen vom 6. Februar 2022 – 28. Juli 2022 – 27. November 2022
letzte Änderungen: 3. März 2023 > aktuelle Version
--- erstellt und gepflegt mit TUSTEP (Tübinger System von Textverarbeitungsprogrammen) ---
#aberystwyth7351
Aberystwyth, National Library of Wales (Llyfrgell Genedlaethol Cymru) 735 C
fol. 1-26
> Digitalisat
Schriftheimat: Limoges
Datierung: saec. XI in.
fol. 3r – Akzidentien-Schema
wortwörtliche Wiederholung ausgeschriebener Begriffe
#amiens123
Amiens, Bibliothèque municipale 12 « Maurdramnus-Bibel »
> BnF Gallica
fol. 109v
Schriftheimat: Corbie (Maurdramnus-Typ)
Datierung: 772-781
incipit liber Iesu filii Sirac
#amiens874
Amiens, Bibliothèque municipale 87
> BnF Gallica
Ambrosiaster, Commentarius in epistulas Pauli
Schriftheimat: Corbie (Maurdramnus-Typ)
fol. 27v, 32r, 112r, 115r, 145r
#amiens88 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Amiens, Bibliothèque municipale 88
> BnF Gallica
Theodorus von Mopsuestia, Commentarius in Paulum
Schriftheimat: Corbie (Maurdramnus-Typ)
fol. 130v
hic
Freundlicher Hinweis von Klaus Zechiel-Eckes
#amiens2235
Amiens, Bibliothèque municipale 223
> BnF Gallica
Hrabanus Maurus, De laudibus sanctae crucis
fol. 47r
Schriftheimat: Fulda
Datierung: 843 / 844
amen Eltingus scripsit
#amiens4266
Amiens, Bibliothèque municipale 426
> BnF Gallica
Grammatik
fol. 18v
Schriftheimat: Corbie (Maurdramnus-Typ)
explicit
#angers1487
Angers, Bibliothèque municipale 148 (140)
aliter zur Markierung von Textvarianten
#angers1748
Angers, Bibliothèque municipale 174 (166)
Augustinus, De consensu evangelistarum
#angers2779
Angers, Bibliothèque municipale 277 (268)
#angers39610
Angers, Bibliothèque municipale 396 (383)
Concilium Aquisgranense anno 817
fol. 121r, 144v
Freundlicher Hinweis von Michael I. Allen
#angers49311
Angers, Bibliothèque municipale 493 (477)
> BVMM
Grammatik
Datierung: saec. IX 2
fol. 112r-140r – marginal
Einzelnoten, meist sententia
#angers67512
Angers, Bibliothèque municipale 675 (612)
Eusebius – Rufinus, Historia ecclesiastica
#angers81713
Angers, Bibliothèque municipale 817 (733)
> BVMM
fol. 134v
expliciunt miracula de sancto Benedicto patre monachorum glorioso amico dei
Die Lesung von Omont als Subskription des Schreibers ". . . Gregorius amicus dei" ist hinfällig.
#arras69116
Arras, Bibliothèque municipale 585 (691)
Augustinus, Enarrationes in psalmos 51-70
#arras89917
Arras, Bibliothèque municipale 590 (899)
Ambrosius, Expositio psalmi CXVIII
Datierung: saec. IX 3/3
#arras77518
Arras, Bibliothèque municipale 744 (775)
> BVMM
Schriftheimat: Corbie
#arras22419
Arras, Bibliothèque municipale 897 (224)
> BVMM
Canones (Collectio Dacheriana)
#augsburg1320
Augsburg, Bistumsarchiv 13
Datierung: saec. IX 1/3
#augsburg221
Augsburg, Universitätsbibliothek Cod. I. 2. 2° 2
> Digitalisat
Evangelien
Schriftheimat: Salzburg
Datierung: saec. IX 2/4
fol. 124r – marginal
Textvariante
#autun222
Autun, Bibliothèque municipale S 1 (2)
> BVMM
Prophetae maiores
#autun3 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Autun, Bibliothèque municipale S 2 (3) « Gundohinus-Evangeliar »
> BVMM
Evangelien
Datierung: 754 / 755
Schreiber: Gundohinus
fol. 186v-188r – Miniaturen
Imitationen in den Codices und Schriftrollen der Evangelisten
#autun1723
Autun, Bibliothèque municipale S 17 (17 A)
> BVMM
Hieronymus
#autun23 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Autun, Bibliothèque municipale S 27 (23)
> BVMM
#autun4024
Autun, Bibliothèque municipale S 44 (40*)
> BVMM
Priscian
Schriftheimat: Tours
Glossenkommentar
Literatur: Cinato, Marginalia |
Jeudy – Riou, Manuscrits S. 166 f. und Tafel 7 |
Rand, Survey, Tafel 120 |
Bischoff, Katalog Nr. 168 |
Ganz, Substantial glosses S. 101 |
Ganz, On the History S. 49 |
Hellmann, Tironische Noten S. 38 f. |
Hellmann, Stenographie in der grammatischen Schule S. 211 f. |
Libri, Catalogue S. IV und 14 f.
#auxerre27 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Auxerre, Bibliothèque municipale 27
> BVMM
fol. 41v, 43r, 44v – Ambrosius, De spiritu sancto
hic
#avranches238 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Avranches, Bibliothèque municipale 238
> BVMM (digitalisierter Mikrofilm)
Cicero, De oratore
Das von Châtelain angeführte Zeichen für autem ist keine tironische Note, sondern das insulare autem-Zeichen (vgl. Traube).
#baltimore4 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Baltimore, Walters Art Museum Ms. W. 4
> Digitalisat
Evangelien
Schriftheimat: Freising
Datierung: saec. IX 3/4
fol. 33v, 90v, 126v, 178v – Miniaturen
Imitationen in den Codices und Schriftrollen der Evangelisten
#bamberg4026
Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Bibl. 40
> Digitalisat
Gregor der Große, Moralia in Iob I – X
Schriftheimat: Saint-Amand
fol. 88r – eingeritzte Schrift
usque hic
#bamberg528
Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Class. 5 « Boethius für Karl den Kahlen »
> Digitalisat
Boethius, De institutione arithmetica
Schriftheimat: Tours
Datierung: ca. 845
fol. 12v
Platonis sententia
#bamberg829
Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Class. 8
> Digitalisat
Boethius, De institutione arithmetica
Datierung: saec. IX 3/4
#bamberg3030
Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Class. 30
> Digitalisat
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX 3/3
fol. 71r-85v – Eutyches, Ars de verbo
Glossen
#bamberg4431
Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Class. 44
> Digitalisat
Ps. Quintilian, Declamationes maiores
Datierung: saec. X
Silbentachygraphie (System C)
fol. 81r, 91v
Schreiber: Gerbert von Aurillac
Seitentitel
#bamberg53 --- angeführte stenographische Schriftzeichen --- Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Class. 53
> Digitalisat
fol. 43r
Datierung: saec. XI 1
quid und ab bei Abbo von Fleury, Commentum Calculi III 90
#bamberg35 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Jur. 35
> Digitalisat
#bamberg27 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Patr. 27
fol. 82r
Die Bemerkung von Leitschuh "Neumen oder Tironische Noten" ist zugunsten der Neumen zu entscheiden.
#bamberg4632
Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Patr. 46
> Digitalisat
fol. 1r-21v – Boethius, Opuscula sacra
Glossen und tironeske Verweisungszeichen
fol. 41v-45v
Datierung: saec. IX 2
Heiric von Auxerre, Homiliae I 4, II 44 und II 25
#bamberg156 --- entstellte stenographische Schriftzeichen --- Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Patr. 156
> Digitalisat
#bamberg233
Bamberg, Staatsbibliothek Msc. Ph. 2 / II
> Digitalisat
Iohannes Scottus Eriugena, Periphyseon IV-V
fol. 19r, 24v, 27v, 36r, 40r
Randnotizen
#barcelona12034
Barcelona, Arxiu de la Catedral Codex 120
fol. 92v, 97v, 99v, 100r, 110r
dimitte | spiritus sanctus
#barcelona46 --- entstellte stenographische Schriftzeichen --- Barcelona, Arxiu de la Corona d'Aragó Ripoll 46
> Digitalisat
Grammatik
Schriftheimat: Ripoll
Datierung: saec. X
fol. 10v
Insgesamt acht Symbole sind hier jeweils mit einem Interpretament und mit Erklärungen zu diesem aufgeführt. In den Symbolen sind Grundzüge entsprechender tironischer Noten erkennbar. Es liegt nahe, die vorliegende Gestalt mit einer Deformation im Zuge der Abschrift zu erklären.
Freundlicher Hinweis von Matthias Tischler
#basel235
Basel, Universitätsbibliothek N I 2, 23
Fragment
Sakramentar
Schriftheimat: Oberitalien
in domo | orationem meam
Platzersparnis am Zeilenende
#berlin336
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Depot Breslau 3 (Rehd. 107)
Orosius, Historia adversus paganos
#berlin82 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Hamilton 82
Bibel
Schriftheimat: Tours / Marmoutiers
Datierung: ca. 830
#berlin13237
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Hamilton 132
Collectio canonum et decretorum
Schriftheimat: Corbie (ab-Typ)
Datierung: saec. VIII ex.
fol. 86v, 88r, 130r, 181r, 185rv, 204r, 205r
hic mitte . . .
Korrekturvermerke
#berlin682 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Hamilton 682
Vita sancti Silvestri
#berlin27039
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Ms. lat. fol. 270
fol. 1-13
> BEIC (digitalisierter Mikrofilm)
Lex Romana Burgundionum | Lex Romana Visigothorum. Appendix I und II
Datierung: saec. IX 1/4
fol. 8v, 10v, 13v
Lagenkontrollvermerke
requisitus est
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Ms. lat. quart. 150
→ Krakau
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Ms. lat. quart. 404
→ Krakau
#berlin69040
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Ms. lat. quart. 690
fol. 131r
tironeske Federproben
#berlin165141
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1651
> BVMM (digitalisierter Mikrofilm)
fol. 212r – Notker der Stammler, Brieftraktat 'Quid singulae litterae in superscriptione significent cantilenae' (Auszug) und weitere Zusätze
Schriftheimat: Metz
Datierung: saec. XI
eingestreute Noten
#berlin166442
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1664
Beda | Hieronymus | Theodulf von Orléans | Ademar von Chabannes
Schriftheimat: Angoulême
Datierung: um 1032
Schreiber: Ademar von Chabannes
Randbemerkungen (zum Beispiel fol. 18v), sowie amen an den Predigtschlüssen (zum Beispiel fol. 138v)
#berlin166943
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1669
> Digitalisat
Irenaeus von Lyon, Contra haereses
#berlin173144
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1731
> BVMM (digitalisierter Mikrofilm)
Erchanbertus, Annotationes in evangelium Iohannis
Datierung: saec. IX 3/3
fol. 50v, 56v, 70v
Markierungszeichen usque mit doppelt durchkreuztem Fuß
#berlin174346
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1743
Canones conciliorum
Schriftheimat: Bourges
Datierung: saec. VIII
fol. 11v, 12r, 19v, 20r, 49v
Textvermerke für den Rubrikator
fol. 209v, 217v, 225v, 232v, 241v, 249v, 257v, 265v, 272v, 279v, 293v
Lagenzählung ab, ad, con, . . . prae (CNT 1,1-12)
Freundlicher Hinweis von David Ganz
#berlin176148
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1761
Lex Romana Visigothorum
Datierung: saec. VI 2
fol. 5v, 7r, 49v, 301v
Datierung: saec. VII – IX
Marginalien
#berlin176249
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1762
+ Den Haag 10 D 2
Kapitularien
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX 3/4
fol. 1r – Exlibris – im Text
Datierung: saec. XI – XII
nomen
fol. 14v – marginal
non habetur in altero
fol. 73v – marginal
usque hic
#berlin177650
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1776
Schriftheimat: Corbie
#berlin182452
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1824
Datierung: saec. IX 3/3
fol. 1r-7r – Dracontius, Laudes dei
Glossen
fol. 7v-72v – Iuvencus, Historia evangelica
Glossenkommentar
#berlin183053
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1830
+ Phillipps 1832
> Digitalisat
Tabula cyclorum decennovennalium (532-1063)
Datierung: saec. IX 3/3
fol. 8v und 10v – Annales Laudunenses
Freundlicher Hinweis von Michael I. Allen
#berlin183254
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1832
+ Phillipps 1830
Beda, De natura rerum
Datierung: saec. IX 3/3
Glossen und tironeske Verweisungszeichen
#berlin183355
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1833
> Digitalisat
Abbo von Fleury, Commentum Calculi & Miscellanea de computo, de astronomia et de cosmographia
Schriftheimat: Fleury
Datierung: um 1004
fol. 20r
quid und ab bei Abbo von Fleury, Commentum Calculi III 90
fol. 46r-47r, 49v, 50v, 51r, 53r
in historischen Einträgen zum 532jährigen Osterzyklus
#berlin1887 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Phillipps 1887
Schriftheimat: Auxerre
#berlin34656
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Theol. lat. fol. 346
Augustinus, Tractatus in evangelium Iohannis 1-54
fol. 98v, 169v, 233r, 245v-246r, 257r, 267r, 273r, 276r
Schriftheimat: Corbie
Datierung: 849
Schreiber: Ratramnus
hic | usque hic
Markierung von Textpassagen für 'De praedestinatione'
#berlin35457
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Theol. lat. fol. 354
> Digitalisat
Gregor der Große, Moralia in Iob XXVIII – XXXV
Schriftheimat: Corbie (Leutchar-Typ)
Datierung: 750-769
oben rechts auf allen recto-Seiten
#berlin35558
Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Theol. lat. fol. 355
#berlin733 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz Theol. lat. fol. 733
Evangelien
Schriftheimat: Tours (Vivian)
Datierung: 843-851
#bern4559
Bern, Burgerbibliothek 45
> e-codices
Schriftheimat: Fleury
Datierung: saec. IX 2/3
fol. 1r-12v – Lukan, De bello civili
est in den Glossen und gelegentlich tironeske Verweisungszeichen
#bern4960
Bern, Burgerbibliothek 49
#bern5861
Bern, Burgerbibliothek A 58
#bern83 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Bern, Burgerbibliothek 83
#bern93 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Bern, Burgerbibliothek 93
#bern9462
Bern, Burgerbibliothek A 94. 4
+ Paris Lat. 15679
> e-codices
Corpus commentariorum biblicorum
Schriftheimat: Orléans (Theodulf-Kreis)
Datierung: vor 818
fol. 1v – Lagenende (unten)
#bern10764
Bern, Burgerbibliothek 107
fol. 4v, 96r, 100v, 104v
Schreiber: Heiric von Auxerre
Marginalien
#bern10965
Bern, Burgerbibliothek 109
Priscian
Glossenkommentar
fol. 136rv
Exzerpte
Ambrosius, Expositio evangelii secundum Lucam VII 205 f.
Augustinus, De civitate dei XXI 9 f. und XVIII 17 f.
Salvianus, De gubernatione dei VII 64 und IV 67 f.
Augustinus, De mendacio 25 und 42
Epigramm Conuiuae tetricas hodie secludite curas = Anthologia Latina 122, ed. Emil Baehrens, Poetae latini minores, Bd. 4 (1882) S. 111 = Anthologia Latina I 2, Nr. 719f, ed. Alexander Riese (21906) S. 203
Augustinus, De trinitate V 2 f.
Die Zuschreibung des Epigramms an Kaiser Augustus durch Hagen war nicht haltbar. Zuletzt trat Contreni für den karolingischen Ursprung des Gedichts ein.
fol. 170v
Memorialverse über die Epakten
#bern11866
Bern, Burgerbibliothek 118
Iosephus, Antiquitates
Schriftheimat: Fleury
Datierung: saec. IX in.
#bern16467
Bern, Burgerbibliothek 164
fol. 1v
Fragment einer Urkunde
Datierung: saec. IX – X
Adalaldus . . .
Signatur
Freundlicher Hinweis von Matthias Tischler
#bern16568
Bern, Burgerbibliothek 165 « Virgilius Turonensis »
> e-codices
Vergil
Schriftheimat: Tours
Glossenkommentar
Literatur: Châtelain, Paléographie 1 (1884) Tafel 67 (fol. 81r) |
Palaeographical Society, 2nd series, Tafel 12 (fol. 157v) (Lesung: Schmitz) |
Parkes, Pause and Effect, Tafel 42 (fol. 157v) |
Rand, Survey, Tafel 77 (fol. 1rv, 2r, 34r) |
Savage, Scholia (fol. 32v, 96v, 206v) |
Schätze der Burgerbibliothek, Tafel 21 (fol. 204v) |
Steffens, Paläographie, Tafel 55 (fol. 192r) |
von Scarpatetti, Katalog 2, Tafel 669-671 (fol. 1rv, 36v) |
Servius, ed. Thilo, Bd. 1 und 2 (ausgewählte Glossen zur Aeneis im Apparat unter der Sigle T) |
Bischoff, Katalog Nr. 541 |
Bischoff, Mittelalterliche Studien 3 (1981) S. 225 |
Ganz, Substantial glosses S. 102 und 105 |
Hagen, Scholia Bernensia S. 987-996 |
Hellmann, oe per i resolvitur |
Mentz, Die Tironischen Noten (1944) S. 205 |
von Büren, Nonius Marcellus S. 314 und 328 f.
#bern179 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Bern, Burgerbibliothek 179
tironeske Verweisungszeichen
#bern18471
Bern, Burgerbibliothek 184
Vergil
#bern189 --- nachgebildete stenographische Schriftzeichen --- Bern, Burgerbibliothek 189
Schreiber: Pierre Daniel
fol. 174r – Exzerpt
Einige tironische Noten wurden aus der Vorlage übernommen. Diese sind zum Teil mit interlinearen, auch fehlerhaften, Erklärungen versehen.
#bern19972
Bern, Burgerbibliothek 199
fol. 3-137
> e-codices
Gregor von Tours, De gloria martyrum
fol. 132v
de sancto Silvestro
#bern21274
Bern, Burgerbibliothek 212
fol. 1-110
> e-codices
Cassiodor, Institutiones II | Augustinus (Exzerpte) | Carmen de ventis
Schriftheimat: Mainz
Datierung: saec. IX 1/3
fol. 110r – De quibusdam nominibus – marginal
sententia a sensu dicitur
#bern212 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Bern, Burgerbibliothek 212
fol. 111-126
> e-codices
Figurengedichte (Porfyrius Optatianus | Alkuin | Josephus Scotus | Theodulf von Orléans)
Datierung: saec. IX 1/3
#bern239 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Bern, Burgerbibliothek 239
+ Bern 255
tironeske Verweisungszeichen
#bern24375
Bern, Burgerbibliothek 243
fol. 10-29
Cassiodor | Alkuin | Priscian
#bern255 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Bern, Burgerbibliothek 255
+ Bern 239
tironeske Verweisungszeichen
#bern27776
Bern, Burgerbibliothek 277
Ambrosius, De officiis
Schriftheimat: Fleury
Datierung: saec. IX 2/3
#bern28077
Bern, Burgerbibliothek 280
Vegetius, Epitoma rei militaris
Schreiber: dieselbe Hand wie in
Bern 344 Marginalien
#bern30678
Bern, Burgerbibliothek 306
> e-codices
Abbo von Fleury
Schriftheimat: Fleury
Datierung: saec. XI 1
fol. 1r, 3r
tironeske Verweisungszeichen
fol. 1v – marginal – chronikalische Anmerkungen
Christus natus est | Iesus baptizatus est | Christus passus est | pater Benedictus obiit
fol. 3r – unten – chronologische Anmerkung – im Text
est
fol. 7v – unten – annalistische Anmerkung – im Text
est
fol. 8v – Epistola secunda ad Geraldum et Vitalem – im Text
est
#bern31279
Bern, Burgerbibliothek 312
> e-codices
Isidor, Sententiae
fol. 2r
Datierung: saec. X
amen
#bern34480
Bern, Burgerbibliothek 344
> e-codices
Florus von Lyon, Expositiones epistularum Pauli
Schreiber: dieselbe Hand wie in
Bern 280 Marginalien
fol. 89r, 90v, 104v, 119v
Exzerpte
#bern34881
Bern, Burgerbibliothek 348
> e-codices
Evangelien
Schriftheimat: Westfrankreich
Datierung: saec. IX 1/4
vereinzelt
fol. 169rv
Beda, De temporum ratione
#bern351 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Bern, Burgerbibliothek 351
Quintilian, Institutio oratoria
Schriftheimat: Ferrières
Datierung: saec. IX 2/3
#bern35782
Bern, Burgerbibliothek 357
> e-codices
fol. 25r, 32v
Exzerpte aus Priscian
#bern35883
Bern, Burgerbibliothek 358
Die Handschrift enthält mehrere Notensammlungen, sowie eine Abschrift des Prologs aus Paris Lat. 8779 durch Pierre Daniel im Jahre 1567.
fol. 1-29
Notensammlung
Literatur: Schmitz, Notae Bernenses, Tafel 1,20 – 3,45; 3,60-67; 5,80 – 75,16 |
Châtelain, Introduction S. 128 |
Mostert, Fleury Nr. 169 |
Bischoff, Katalog Nr. 582 fol. 30-37
Notensammlung mit graphischen Beschreibungen in der Entstehung (Interpretamente bis CNT 16,4; Notenbeschreibungen bis CNT 6,35; Noten bis CNT 1,88)
fol. 56-57
Fragment einer Notensammlung (CNT 60,22 – 62,28)
#bern36684
Bern, Burgerbibliothek 366
> e-codices
Valerius Maximus
Schriftheimat: Ferrières
Datierung: saec. IX 2/3
fol. IIv – oben
Freundlicher Hinweis von Michael I. Allen
#bern39485
Bern, Burgerbibliothek 394
Prudentius
fol. 226v – Alkuin, Carmina 8
incipiunt uersus Alchuini ad Samuhelem ecclesiae Sennensis episcopum
#bern45187
Bern, Burgerbibliothek 451
> e-codices
Curtius Rufus, Historia Alexandri magni III – X
Schriftheimat: Ferrières
Datierung: saec. IX 2/3
fol. 9r-144r – marginal
Notizen
fol. 144r
Inhaltsverzeichnis
fol. 145v – Laterculus provinciarum – im Text
est
fol. 147r
Exzerpte aus Curtius Rufus
#bern52290
Bern, Burgerbibliothek 522
Schriftheimat: Reims
#bern53491
Bern, Burgerbibliothek 534
Iuvencus, Historia evangelica
Glossen
fol. 8v
Vermerk zur Lagenzählung
#bern59993
Bern, Burgerbibliothek 599
Gregor von Tours, Historiae
fol. 134v-135r – Verzeichnis von Osterterminen
Notizen
#bern611a94
Bern, Burgerbibliothek 611
fol. 1-19
> e-codices
Glossar
Schriftheimat: Bourges
Datierung: saec. VIII 1
#bern611b95
Bern, Burgerbibliothek 611
fol. 42-93
+ Paris Lat. 10756, fol. 62-69
> e-codices
Schriftheimat: Bourges
Datierung: saec. VIII 1
fol. 72v – Isidor, Etymologiae I 22 – marginal
alicubi inuenitur
fol. 86v
Epitaphienformeln für Äbtissinnen
fol. 87v
Hieronymus-Exzerpte
fol. 88r
grammatische Kompilation
fol. 89rv
Sacramentarium Gelasianum I 34
fol. 89v
Hieronymus, Vita sancti Pauli primi eremitae 17sq.
fol. 90v-91r
Excerpta patrum
#bern66896
Bern, Burgerbibliothek 668
Ex libris Petri Danielis
fol. 1-126
Psalterium tironianum
fol. 127-133
Notensammlung
Literatur: Schmitz, Notae Bernenses, Tafel 1,1 – 6,80; 7,88 – 9,47; 10,27-35 und 47-52; 11,9-15 |
Steffens, Paläographie, Tafel 56 (2)
#bern75697
Bern, Burgerbibliothek 756 / 99
Hrabanus Maurus, Commentarii in Matthaeum
#bernkastel206 --- angeführte stenographische Schriftzeichen --- Bernkastel-Kues, Bibliothek des St. Nikolaus-Hospitals Ms. 206
Datierung: saec. XI
quid und ab bei Abbo von Fleury, Commentum Calculi III 90
#besancon18498
Besançon, Bibliothèque municipale 184
fol. 58-74
Capitulare evangeliorum
Datierung: saec. VIII – IX
#boulogne40 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Boulogne-sur-mer, Bibliothèque municipale 40 (45)
> BVMM
Hieronymus, Commentarii in Ezechielem
Schriftheimat: Arras (Saint-Vaast)
Datierung: saec. IX 2/3
#boulogne4299
Boulogne-sur-mer, Bibliothèque municipale 42 (47)
> BVMM
Hieronymus, Commentarii in evangelium Matthaei
#boulogne45100
Boulogne-sur-mer, Bibliothèque municipale 45 (49)
Augustinus, Retractationes
Breslau, Stadtbibliothek Rehd. 107
→ Berlin
#bruessel14101
Brüssel, Bibliothèque des Bollandistes 14
Passiones sanctorum
#bruessel1651102
Brüssel, Bibliothèque Royale 1651-1652
Eusebius von Emesa, Homiliae
#bruessel8860105
Brüssel, Bibliothèque Royale 8860-8867
Schriftheimat: Saint-Bertin
#bruessel9311106
Brüssel, Bibliothèque Royale 9311-9319
> Digitalisat
fol. 1r-2v
Fragment einer Notensammlung
fol. 10rv
Datierung: saec. X
Marginalien
#bruessel9403107
Brüssel, Bibliothèque Royale 9403
> Digitalisat
Gregor von Tours, Historiae
fol. 157r, 207v, 210v
deest | usque hic
#bruessel9641108
Brüssel, Bibliothèque Royale 9641
> Digitalisat
Augustinus, De civitate dei
fol. 141v – marginal
Freundlicher Hinweis von Jesse Keskiaho
#bruessel9850 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Brüssel, Bibliothèque Royale 9850-9852
fol. 140-143
> Digitalisat
Caesarius von Arles, Exhortatio ad tenendam caritatem
Schriftheimat: Corbie (ab-Typ)
Datierung: saec. VIII ex.
fol. 142r – interlinear
usque hic
#bruessel10078 --- angeführte stenographische Schriftzeichen --- Brüssel, Bibliothèque Royale 10078-10095
> Digitalisat
fol. 112v
Datierung: saec. XI
quid und ab bei Abbo von Fleury, Commentum Calculi III 90
#bruessel10859110
Brüssel, Bibliothèque Royale 10859
+ Brüssel 10470-10473
> Digitalisat
Carmina Centulensia
Schriftheimat: Saint-Riquier
fol. 62v – Ut belli sonuere tubae = Anthologia Latina 123, ed. Emil Baehrens, Poetae latini minores, Bd. 4 (1882) S. 111 f. = Anthologia Latina I 1, Nr. 392, ed. Alexander Riese (21894) S. 306 f.
#bruessel2206112
Brüssel, Bibliothèque Royale II 2206
> Digitalisat
Hieronymus, Commentarii in evangelium Matthaei
fol. 17r – marginal
usque hic
#bruessel2569113
Brüssel, Bibliothèque Royale II 2569
fol. 1-202
Eugippius, Excerpta ex operibus sancti Augustini
Schriftheimat: Orléans
Datierung: saec. IX 1/3
fol. 7r, 70v und öfter
radierte Noten neben Korrekturen
#cambrai163114
Cambrai, Bibliothèque municipale 163 (158)
Sakramentar
Datierung: saec. IX 3/3
#cambrai300115
Cambrai, Bibliothèque municipale 300 (282)
Augustinus, De trinitate
#cambrai385116
Cambrai, Bibliothèque municipale 385 (363)
Iohannes Chrysostomus, Homiliae in evangelium Matthaei
Schriftheimat: Saint-Denis
#cambrai464117
Cambrai, Bibliothèque municipale 464 (435)
Iohannes Chrysostomus, In epistulam ad Hebraeos
#cambrai471118
Cambrai, Bibliothèque municipale 471 (441 bis)
Iob
#cambrai679119
Cambrai, Bibliothèque municipale 679 (619)
Canones (Collectio Hibernensis)
Schriftheimat: Cambrai
Datierung: 763-790
#cambrai684120
Cambrai, Bibliothèque municipale 684 (624)
fol. 1-131 | 132-184
Gregor von Tours, Historiae I – VI | VII – X
Schriftheimat: Nordfrankreich
Datierung: saec. VII ex. | saec. VIII 1
fol. 37v – marginal
Datierung: saec. VII – VIII
#cambridge52b124
Cambridge, Kings College 52 (Phillipps 16395)
Iuvenal
Datierung: saec. IX 3/4
gelegentliche Verwendung in den Glossen
#cambridge83125
Cambridge, Pembroke College 83
Beda, In Lucae evangelium expositio
Schriftheimat: Saint-Denis
zum Beispiel fol. 31v, 49r – marginal
#cambridge91126
Cambridge, Pembroke College 91
fol. 109r – rote Tinte
amen
#cambridge108127
Cambridge, Pembroke College 108
Iustinianus, De fide
Datierung: saec. IX 2/3
zum Beispiel fol. 71v, 72r
tironeske Füllsel
#cambridge13128
Cambridge, University Library Kk. 5. 13
Palladius, De agricultura
zum Beispiel fol. 111v – marginal
#cambridge16129
Cambridge, University Library Kk. 5. 16 « Moore Bede »
> Digitalisat
Beda, Historia ecclesiastica gentis Anglorum
Schriftheimat: Hofschule Karls des Großen
zum Beispiel fol. 17v, 20v
#cesena5 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Cesena, Biblioteca Malatestiana S. XXI. 5
> Digitalisat
Isidor, Etymologiae
Datierung: saec. IX 1/3
#chartres5132
Chartres, Bibliothèque municipale 5 (16)
> BVMM
Vitae sanctorum
Schriftheimat: Saint-Denis (Fardulf-Stil)
Datierung: saec. VIII – IX
Notizen
fol. 71v (Reste erhalten)
fol. 194v (nicht erhalten)
ego in dei nomine Guusbertus presbyter scripsi et subscripsi
#chartres6133
Chartres, Bibliothèque municipale 6 (17)
> BVMM
Augustinus, Tractatus in evangelium Iohannis
Schriftheimat: Saint-Amand
Datierung: saec. IX 1/3
#chartres13134
Chartres, Bibliothèque municipale 13 (24)
> BVMM
fol. 1r-8v (Reste erhalten)
Kommentar zu Vergil, Eclogae
#chartres65 † Chartres, Bibliothèque municipale 65 (6)
Gregor der Große, Regula pastoralis
#chartres102 † Chartres, Bibliothèque municipale 102 (94)
fol. 88v – Hymnus auf den heiligen Stephan
Notizen
#chartres109 † Chartres, Bibliothèque municipale 109 (43)
Augustinus
#colmar43135
Colmar, Bibliothèque municipale 43 (39)
> BVMM
Ps. Isidor, De ortu et obitu patrum | De numeris
#cologny142 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Cologny, Fondation Martin Bodmer Cod. Bodmer 142
> e-codices
Prudentius
Datierung: saec. XI ex. – XII in.
Buchstabentachygraphie
eine althochdeutsche und eine lateinische Glosse in einer tironesken Geheimschrift
#danzig2396 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Danzig, Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk Ms. 2396 (XVII A. q. 66)
Iuvencus, Historia evangelica (mit Kommentar)
Nach Meyer sollen sich in dieser Handschrift viele tironische Noten befinden. Die Abbildung bei Korn zeigt aber eine karolingische Minuskel des 12. Jahrhunderts. Die Aussage Meyers, die sich auf mündliche Quellen beruft und auch andere Handschriften des Iuvencus betrifft, ist daher nicht haltbar.
#darmstadt746136
Darmstadt, Hessische Landes- und Hochschulbibliothek 746 « Leuthard-Evangeliar »
Schriftheimat: Hofschule Karls des Kahlen
fol. 14v – Goldtinte
Le-ut-har-dus ornavit
#darmstadt756137
Darmstadt, Hessische Landes- und Hochschulbibliothek 756
> digitalisierter Mikrofilm
zum Beispiel fol. 12v, 14r, 29r – marginal
sententia
fol. 115r
quid und ab bei Abbo von Fleury, Commentum Calculi III 90
#denhaag130e15 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Den Haag, Koninklijke Bibliotheek Ms. 130 E 15
Schriftheimat: Flavigny
fol. 8v-24v
tironisches ob als or-Kürzung
#denhaag10b1139
Den Haag, Huis van het boek / Museum Meermanno-Westreenianum 10 B 1
+ Orléans 19
Prophetae
Datierung: saec. VI
#denhaag10b4140
Den Haag, Huis van het boek / Museum Meermanno-Westreenianum 10 B 4
Canones (Collectio 'S. Mauri')
Schriftheimat: Bourges
Datierung: saec. VIII 2
#denhaag10d2141
Den Haag, Huis van het boek / Museum Meermanno-Westreenianum 10 D 2
+ Berlin Phillipps 1762
Kapitularien
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX 3/4
fol. 13v, 15v, 22r, 23v, 26r, 29v, 31v, 34v, 35v, 38v, 39v, 40v – marginal
usque | usque hic
#denhaag10d11142
Den Haag, Huis van het boek / Museum Meermanno-Westreenianum 10 D 11
fol. 79v, 112v
Schriftheimat: Tours
requisitum est
#dresden183143
Dresden, Sächsische Landesbibliothek Dc 183
fol. 7v, 9v, 11r
Textvermerke für den Rubrikator
zum Beispiel fol. 33v, 35v
tironeske Verweisungszeichen
#einsiedeln365146
Einsiedeln, Stiftsbibliothek 365 (220)
p. 5-12
Fragment
Vergil
#elescorial147
El Escorial, Real Biblioteca del Monasterio de San Lorenzo Camarín de las Reliquias
Augustinus, De baptismo parvulorum
#elescorial19148
El Escorial, Real Biblioteca del Monasterio de San Lorenzo F. III. 19
Schriftheimat: Soissons
fol. 84r
Glossen
Freundlicher Hinweis von Michael I. Allen
#elescorial23149
El Escorial, Real Biblioteca del Monasterio de San Lorenzo S. III. 23
fol. 29r-30v
Notensammlung (Notae Escorialenses)
#epernay1 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Épernay, Bibliothèque municipale 1
> BVMM (Buchschmuck)
Evangelien
Datierung: um 830
fol. 60v, 90v, 134v – Miniaturen
Imitationen in den Codices und Schriftrollen der Evangelisten
#epinal149150
Épinal, Bibliothèque municipale 149 (68)
fol. 11v, 20v, 28v, 42v, 58v, 70v, 94v, 101v, 126v, 134v, 142v, 152v, 178v, 185v, 191v, 195v, 203v
Schriftheimat: Tours
Datierung: 675
requisitum est ab Agyrico abbate
Notizen und Lagenkontrollvermerke
Mit der Identifikation des Abtes Agyricus von Tours durch Wallenwein wird die Datierung 744/745 der CLA hinfällig.
#erfurt4 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Erfurt, Universitätsbibliothek Dep. Erf. CA. 4° 96
Beda, Explanatio Apocalypsis
#florenz20152
Florenz, Biblioteca Medicea Laurenziana Plut. 29. 20
> ImageViewer
> TecaViewer
Boethius, De institutione arithmetica
Sigle antiquus in textkritischen Notizen
#florenz1156
Florenz, Biblioteca Medicea Laurenziana S. Croce XXII Sin. 1
Servius
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. IX med.
#florenz38157
Florenz, Biblioteca Medicea Laurenziana S. Marco 38
grammatische Schriften | Glossarien | Eucherius von Lyon, Formulae spiritalis intelligentiae
Schriftheimat: Corbie
#florenz46158
Florenz, Biblioteca Nazionale Centrale Conventi soppressi I. X. 46
Schriftheimat: Auxerre
#fulda1b159
Fulda, Hessische Landesbibliothek Bonifatianus 1 « Victor-Codex »
> Digitalisat
Tatianus | Epistulae Pauli | Actus apostolorum | Epistulae catholicae | Apocalypsis
Datierung: 546 / 547
#fulda1d160
Fulda, Hessische Landesbibliothek D 1
> Digitalisat
Lex Romana Visigothorum | Formulae Andecavenses
Datierung: saec. VIII 2
fol. 11r – Capitulatio
restituendis
#genf50162
Genf, Bibliothèque publique et universitaire Ms. lat. 50
> e-codices
fol. 108r – Beda, De temporum ratione
#genf84163
Genf, Bibliothèque publique et universitaire Ms. lat. 84
> e-codices
Nonius Marcellus, De compendiosa doctrina IV
Schriftheimat: Fulda
fol. 23v – marginal
dividere
Glosse
fol. 43r
Excerptum de litteris
#genf85164
Genf, Bibliothèque publique et universitaire Ms. lat. 85
> e-codices
Notensammlung, anfangs mit einzelnen graphischen Beschreibungen
#gent13165
Gent, Grand Séminaire (Archiv der Kathedrale Sankt Bavo) 13
Evangelien
Schriftheimat: Saint-Amand
Datierung: um 800
#gent96166
Gent, Universiteitsbibliotheek 96
#gent102 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Gent, Universiteitsbibliotheek 102
Schriftheimat: Tours
#gent247 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Gent, Universiteitsbibliotheek 247
Paterius, Liber testimoniorum Veteris testamenti ex opusculis sancti Gregorii
Datierung: saec. IX 2/3
Buchstabentachygraphie
p. 1
tironeske Geheimschrift
#gent248 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Gent, Universiteitsbibliotheek 248
Beda, Homiliae in evangelia
#gent301167
Gent, Universiteitsbibliotheek 301
Hieronymus, Commentarii in evangelium Matthaei
#gent312168
Gent, Universiteitsbibliotheek 312
> Digitalisat
Gregor der Große, Homiliae XL in evangelia
p. 2-4 – Capitula
Platzersparnis am Zeilenende
#gent909169
Gent, Universiteitsbibliotheek 909
> Digitalisat
fol. 85r-86v, 91rv – Ratramnus von Corbie, De praedestinatione dei
Schriftheimat: Corbie
Schreiber: Ratramnus
hic | hic deest | usque hic
#goettweig82170
Göttweig, Stiftsbibliothek 82
Schriftheimat: Salzburg
Datierung: saec. IX 2/4
Notensammlung
Literatur: CNT 1,1 – 102,61 |
Sickel, Monumenta graphica, Faszikel 8, Tafel 10 |
Sickel, Lexicon |
Bischoff, Schreibschulen 2, S. 77 und 152 |
Bischoff, Mittelalterliche Studien 3 (1981) S. 211 |
Bischoff, Katalog Nr. 1413 |
Schmitz, Beiträge S. 198-208
#gotha75171
Gotha, Forschungsbibliothek Memb. I 75
fol. 70-122
Victorius, Canon paschalis | Canones apostolorum
Schriftheimat: Chelles
Datierung: saec. VIII in.
#graz408172
Graz, Universitätsbibliothek 408
> manuscripta.at
Augustinus, Enarrationes in psalmos 51-100
Schriftheimat: Salzburg (Sankt Peter)
Datierung: saec. IX in.
#ivrea1174
Ivrea, Biblioteca Capitolare I (1)
Gregor der Große, De cura pastorali
Datierung: um 680
#kapstadt4176
Kapstadt, South African Library Grey Collection 4 c 15
Evangelien
Miniatur
ab . . . trans (CNT 1,1-16) euangelium secundum Lucam in der Schriftrolle des abgebildeten Evangelisten Lukas
#karlsruhe16 --- entstellte stenographische Schriftzeichen --- Karlsruhe, Badische Landesbibliothek Aug. perg. 16
> Digitalisat
Datierung: saec. X
#karlsruhe47179
Karlsruhe, Badische Landesbibliothek Aug. perg. 47
> Digitalisat
Augustinus, Tractatus in evangelium Iohannis 1-124
#karlsruhe85 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Karlsruhe, Badische Landesbibliothek Aug. perg. 85
> Digitalisat
> St. Gall Manuscripts (UCLA)
Aldhelm, Epistola ad Acircium de metris et pedum regulis
Schriftheimat: Reichenau
Datierung: saec. IX 1/4
fol. 1r
Gegen die Angabe von Holder ("tironische Noten") spricht sich Bischoff aus ("nicht Tiron. N., sondern spätma."). Dabei dürfte es sich um eine Verwechslung handeln, denn vermutlich meinte Holder die Symbole oberhalb des Besitzvermerks liber monasterii augie maioris und Bischoff den spätmittelalterlichen Zusatz unterhalb.
#karlsruhe107182
Karlsruhe, Badische Landesbibliothek Aug. perg. 107
> Digitalisat
Psalterium iuxta Hebraeos
Schriftheimat: Mainz
#karlsruhe120 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Karlsruhe, Badische Landesbibliothek Aug. perg. 120
> Digitalisat
#karlsruhe171 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Karlsruhe, Badische Landesbibliothek Aug. perg. 171
> Digitalisat
Cassiodor, De septem artes liberalibus
#karlsruhe188185
Karlsruhe, Badische Landesbibliothek Aug. perg. 188
> Digitalisat
Beda, De tabernaculo et vasis eius
fol. 111r
explicit liber de tabernaculo domini
#karlsruhe212187
Karlsruhe, Badische Landesbibliothek Aug. perg. 212
> Digitalisat
Hieronymus, Commentarii in Abdiam Zachariam Malachiam Abacuc
zum Beispiel 15r, 16v, 17v
sententia | pugna | amen
#karlsruhe253n189
Karlsruhe, Badische Landesbibliothek Aug. perg. 253
> Digitalisat
> St. Gall Manuscripts (UCLA)
Palimpsest (neuere Schicht)
Hieronymus, Commentarii in evangelium Matthaei
Datierung: saec. VIII 2, aber vor 782
fol. 14v, 43v, 44r, 147r
usque hic
#karlsruhe133191
Karlsruhe, Badische Landesbibliothek Aug. Fr. 133
> Digitalisat
Fragment
Datierung: saec. VIII 2
Grammatik
#kassel2192
Kassel, Universitätsbibliothek 2° Ms. philol. 2
> Digitalisat
Schriftheimat: wahrscheinlich Saint-Amand
Datierung: um 800
Notensammlung mit Einritzungen
Literatur: CNT |
Ruess, Die Kasseler Handschrift |
Broszinski – Wiedemann, Ein alt verrunzelt buchlin |
Bischoff, Katalog Nr. 1796 |
Bischoff, Schreibschulen 2, S. 64 Anm. 41 |
Bischoff, Mittelalterliche Studien 1 (1966) S. 89 |
Broszinski, Kasseler Handschriftenschätze S. 117-121 |
Bibliotheca Palatina, Textband S. 489-491 |
CLA 8, Nr. 1132 |
Earlier Latin Manuscripts |
Klotz, Tironische Notenlexika |
Kopp, Tachygraphia veterum 1 (1817) S. 195-300 |
Schmitz, Beiträge S. 181-187 und 198-208 |
Traube, Ein altes Schülerlied |
Gugel, Handschriften S. 77
#kassel31193
Kassel, Universitätsbibliothek 2° Ms. theol. 31
> Digitalisat
Tatianus, Diatessaron interprete Victore Capuano
fol. 78v
Schriftheimat: Fulda
Notiz
#kassel65194
Kassel, Universitätsbibliothek 2° Ms. theol. 65
> Digitalisat
Ps. Hegesippus, Historiae
Schriftheimat: Mailand
Datierung: saec. V ex.
fol. 4r, 21v, 50v, 64r
Datierung: "early"
#kiel62195
Kiel, Universitätsbibliothek Cod. ms. KB 62
> Digitalisat
Boethius
Schriftheimat: Saint-Amand (Arn-Stil)
Datierung: saec. IX 2/4
#koblenz1197
Koblenz, Landeshauptarchiv Best. 701 Nr. 759, 1
Priscian
Schriftheimat: Tours
#koeln13199
Köln, Dombibliothek 13 « Hiltfred-Evangeliar »
> Digitalisat
Perikopennotizen und an einigen Stellen die abweichende Textfassung der Vulgata
#koeln35200
Köln, Dombibliothek 35
> Digitalisat
Hieronymus, Epistulae | Caesarius von Arles, Homiliae
Schriftheimat: Salzburg
Datierung: um 800
Glossen, zum Teil eingeritzt
#koeln43201
Köln, Dombibliothek 43
> Digitalisat
Iob, Tobias, Iudith, Ezra und Esther
Schriftheimat: Italien
Datierung: saec. VIII ex.
zum Beispiel fol. 5r, 49r, 54v, 116r, 127r
Schriftheimat: Köln
Datierung: um 800
Glossen
#koeln64 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Köln, Dombibliothek 64
> Digitalisat
fol. 37r
Wo Anderson – Black tironische Noten vermuteten, handelt es sich lediglich um tironeske Federproben.
#koeln75203
Köln, Dombibliothek 75
> Digitalisat
Augustinus, De civitate dei
Schriftheimat: Saint-Amand
#koeln80205
Köln, Dombibliothek 80
> Digitalisat
Schriftheimat: Köln
Datierung: saec. IX 1/3
hic | usque hic | sententia
#koeln83206
Köln, Dombibliothek 83 II
> Digitalisat
Schriftheimat: Köln
Datierung: 798 oder 805
Schriftheimat: Köln
Datierung: um 800
Glossen
#koeln92 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Köln, Dombibliothek 92
> Digitalisat
Gregor der Große, Registrum epistolarum
Schriftheimat: Köln (Hildebald)
Datierung: 785-818
#koeln93207
Köln, Dombibliothek 93
> Digitalisat
Gregor der Große, Registrum epistolarum
Schriftheimat: Köln (Hadebald)
Datierung: 819-841
textkritische Notizen
#koeln98208
Köln, Dombibliothek 98
> Digitalisat
Isidor, Quaestiones in Vetus testamentum
Schriftheimat: Tours
Lagenkontrollvermerke
#koeln103 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Köln, Dombibliothek 103
> Digitalisat
Die Verweisungszeichen sind eher gräzisierend als tironesk.
#koeln104209
Köln, Dombibliothek 104
> Digitalisat
Beda, Collectio ex opusculis sancti Augustini in epistulas Pauli
#koeln107 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Köln, Dombibliothek 107
> Digitalisat
Alkuin, Commentarius in evangelium Iohannis
Schriftheimat: Tours
fol. 87r
Entgegen der Angabe von Bischoff handelt es sich hier um Neumen.
#koeln108210
Köln, Dombibliothek 108
> Digitalisat
Alkuin, Commentarius in evangelium Iohannis
fol. 114r
Eldegarius scripsit
#koeln164212
Köln, Dombibliothek 164
> Digitalisat
Liber pontificalis
fol. 75r
hic | hucusque Beda presbyter
Notizen
#koeln172 --- entstellte stenographische Schriftzeichen --- Köln, Dombibliothek 172
> Digitalisat
Karolingische Epistel-Homilien
Schriftheimat: wahrscheinlich Mondsee
Datierung: saec. IX 1/4
#koeln200 --- nachgebildete stenographische Schriftzeichen --- Köln, Dombibliothek 200
> Digitalisat
Priscian
unaufgelöste Glossenbestandteile
#koeln212214
Köln, Dombibliothek 212
> Digitalisat
Canones (Collectio Coloniensis)
Schriftheimat: Gap
Datierung: um 600
fol. 4v, 9r, 14v-16r – marginal
Tituli
#kopenhagen163216
Kopenhagen, Kongelige Bibliotek GKS 163 2°
Eusebius – Rufinus, Historia ecclesiastica
Schriftheimat: Saint-Germain-des-Prés
Datierung: saec. IX 1/4
#kopenhagen192217
Kopenhagen, Kongelige Bibliotek GKS 192 2°
Canones (Collectio Dionysiana)
Schriftheimat: Saint-Germain-des-Prés
Datierung: saec. IX 1/4
#kopenhagen1218
Kopenhagen, Kongelige Bibliotek NKS 1 2°
> Digitalisat
Bibel
Schriftheimat: Orléans
Datierung: saec. IX in.
#krakau150219
Krakau, Biblioteka Jagiellońska Ms. lat. quart. 150
> Digitalisat
Lex Romana Visigothorum
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. IX 2/4
#krakau404 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Krakau, Biblioteka Jagiellońska Ms. lat. quart. 404
> Digitalisat
Cicero, De amicitia | Publilius Syrus, Sententiae | Eugenius von Toledo
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. IX in.
#laon4220
Laon, Bibliothèque municipale 4
Augustinus, De Genesi ad litteram I – XII
#laon4b221
Laon, Bibliothèque municipale 4 bis
Augustinus, De Genesi ad litteram VII – XII
#laon6222
Laon, Bibliothèque municipale 6
Hrabanus Maurus, Commentarius in Exodum
#laon14 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Laon, Bibliothèque municipale 14
fol. 1-54
Psalterium (mit Glossen)
tironeske Verweisungszeichen
#laon37a --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Laon, Bibliothèque municipale 37
fol. 3-183
> BVMM (digitalisierter Mikrofilm)
> Biblissima
Haimo von Auxerre, Annotatio libri Isaiae prophetae
Schriftheimat: Soissons
fol. 48v, 53v, 73v, 74r, 177v
#laon50224
Laon, Bibliothèque municipale 50
Lathcen, Egloga de moralibus Iob quas Gregorius fecit
fol. 24v, 80v, 88v, 120v, 128v
Textüberträge an einigen Lagenenden
#laon68225
Laon, Bibliothèque municipale 68
Hieronymus, Commentarii in evangelium Matthaei
Schriftheimat: Reims
#laon72226
Laon, Bibliothèque municipale 72
Hieronymus, Commentarii in evangelium Matthaei
Datierung: saec. IX 3/3
#laon75227
Laon, Bibliothèque municipale 75
#laon81229
Laon, Bibliothèque municipale 81
> Digitalisat
> BVMM
Iohannes Scottus Eriugena, Commentarius in evangelium secundum Ioannem
Datierung: saec. IX 3/4
Schreiber: aus dem Kreis des Iohannes Scottus
fol. 18v
Freundlicher Hinweis von Michael I. Allen
#laon92230
Laon, Bibliothèque municipale 92
fol. 109r und 159v – eingeritzte Schrift
#laon101 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Laon, Bibliothèque municipale 101
Iuvencus, Historia evangelica
#laon107231
Laon, Bibliothèque municipale 107
Ambrosiaster, In epistulam ad Romanos
Datierung: saec. IX 3/4
#laon122232
Laon, Bibliothèque municipale 122
Prosper von Aquitanien, De vocatione gentium | Leo der Große, Epistulae
#laon129233
Laon, Bibliothèque municipale 129
fol. 22v, 36r, 38r und anderswo – Augustinus, De utilitate credendi & De gratia Novi testamenti ad Honoratum
hic | usque hic
Markierung von Textpassagen
fol. 39r – radierte Schrift – Augustinus, De gratia Novi testamenti ad Honoratum
#laon131 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Laon, Bibliothèque municipale 131
Augustinus, De catechizandis rudibus
#laon216234
Laon, Bibliothèque municipale 216
Ambrosius, De officiis | Beda, De locis sanctis
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. IX 2/3
#laon239235
Laon, Bibliothèque municipale 239 « Graduale von Laon »
> Digitalisat
melodische Vortragsbezeichnungen
Literatur: Antiphonale missarum Sancti Gregorii |
Stäblein, Schriftbild, Tafel 64 |
Jammers, Neumenschrift, Tafel 37 |
Agustoni – Göschl, Einführung S. 157 f. |
Kohlhäufl, Le note tironiane |
Kohlhäufl, Die Tironischen Noten (1996) |
Kohlhäufl, Die Tironischen Noten (1999) |
Kohlhäufl, Zur Communio |
Fischer, Laon |
Hellmann, Über den Nutzen S. 149-151
#laon298237
Laon, Bibliothèque municipale 298
Origenes, Homiliae in librum Numerorum
Schriftheimat: Saint-Amand
Datierung: spätestens 828
fol. 38v, 40v, 41v – marginal
#laon319238
Laon, Bibliothèque municipale 319
Taio, Sententiae
fol. 180r
Dank des Schreibers
primus | secundus
Lagenzählung
#laon328239
Laon, Bibliothèque municipale 328 bis
Schriftheimat: Corbie
Datierung: saec. IX 1/4
#laon424240
Laon, Bibliothèque municipale 424
> Digitalisat
Oribasius
eingeritzte Schrift
Glossen Martins von Laon
#laon439241
Laon, Bibliothèque municipale 439
Boethius, De consolatione philosophiae
Schriftheimat: Saint-Germain-des-Prés
Datierung: saec. IX 2/3
#laon444242
Laon, Bibliothèque municipale 444
fol. 5-276
> Digitalisat
> BnF Gallica
> Biblissima
Ps. Cyrillus, Glossarium graeco-latinum
Schriftheimat: Laon
Datierung: 858-871
fol. 272v – unten, abgeschnitten
#laon447243
Laon, Bibliothèque municipale 447
> Digitalisat
Isidor, Etymologiae
Schriftheimat: Mainz (Schule des Iren Probus)
Datierung: saec. IX 2/3
fol. 1r, 73v, 81r, 133v, 170r, 174r
#laon468244
Laon, Bibliothèque municipale 468
> Digitalisat
> BnF Gallica
> Biblissima
Schriftheimat: Laon
Datierung: saec. IX 3/4
fol. 21r, 33v, 42rv – Glossar zu Vergil – im Text
graecum | de | filia | ciuitate
#lepuy1246
Le Puy, Trésor de la Cathédrale ms. 1
fol. 216v
Datierung: saec. VIII – IX
Textvermerk für den Rubrikator
Act 4,31
volenti credere
Korrektur
#leiden † Leiden, Universiteitsbibliotheek « Vulcanii Fragmentum »
#leiden21247
Leiden, Universiteitsbibliotheek BPL 21
fol. 3-112
> Digitalisat
Ps. Hegesippus, Historiae
#leiden52248
Leiden, Universiteitsbibliotheek BPL 52
> Digitalisat
Servius, Commentarius in Vergilii Aeneidos V – XI
fol. 19v, 102v und anderswo
#leiden114251
Leiden, Universiteitsbibliotheek BPL 114
> Digitalisat
Ganz widersprach der von Bischoff etablierten Zusammengehörigkeit mit Paris Lat. 4629.
Datierung: saec. VIII ex.
fol. 54r – Lex Romana Visigothorum. Epitome Aegidii
bene
Dekoration
#leiden191 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Leiden, Universiteitsbibliotheek BPL 191 BA
> Digitalisat
Lex Romana Visigothorum. Epitome Aegidii
fol. 6v
tironeske Federproben
#leiden7252
Leiden, Universiteitsbibliotheek Lips. 7
> Digitalisat
Plinius, Naturalis historia
Schriftheimat: Murbach
Datierung: saec. IX 1/4
#leiden6253
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. F 6
Augustinus, De civitate dei
fol. 9r
de interfectione Catonis
#leiden26254
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. F 26
Schriftheimat: Amiens (Jesse)
Datierung: saec. IX 1/3
fol. 21rv, 23r – Glossae 'Affatim'
#leiden58256
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. F 58
Verecundus von Junca | Phoebadius von Agen
fol. 12v und öfter
hic | usque
#leiden64257
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. F 64
Iuvenal
#leiden74258
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. F 74
fol. 1-106 | fol. 107-189
Schriftheimat: Loire-Gegend | Fulda
Isidor, Etymologiae
fol. 60r – marginal
textkritische Notiz
fol. 69v-186r – marginal
Register
#leiden82259
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. F 82
Isidor, Etymologiae
Schriftheimat: Saint-Germain-des-Prés
Datierung: saec. IX in.
fol. 8r, 17v, 19v, 101r und öfter
#leiden84260
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. F 84
Cicero
textkritische und kodikologische Notizen
#leiden86261
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. F 86
Cicero
textkritische und kodikologische Notizen
#leiden94f262
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. F 94
Chrodegang von Metz, Regula canonicorum
#leiden17263
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. Q 17
Gregor der Große, Registrum epistolarum
#leiden18264
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. Q 18
fol. 1-68
Iuvenal
Schriftheimat: Auxerre
#leiden32265
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. Q 32
Iustinus, Epitoma Pompei Trogi
Schriftheimat: Fleury
#leiden33266
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. Q 33
fol. 62-174
fol. 84r
Textvermerk für den Rubrikator
zum Beispiel fol. 89r, 90r, 92r
Notizen
zum Beispiel fol. 156r – im Text
#leiden54 --- nachgebildete stenographische Schriftzeichen --- Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. Q 54
Silbentachygraphie (System C)
fol. 73r – marginal
Datierung: saec. XVI
Passage aus den Briefen Gerberts von Aurillac
#leiden63267
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. Q 63
Gregor von Tours, Historiae
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. VIII
zum Beispiel fol. 46v und 54v
Lagenkontrollvermerke
#leiden87q268
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. Q 87
Solinus, Collectanea rerum memorabilium
zum Beispiel fol. 56r, 86v
Schriftheimat: Fleury
textkritische Notizen und Wortmarken
#leiden93 --- neuzeitlich --- Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. Q 93
Kopie von Paris Lat. 8779
Datierung: saec. XVI – XVII
Notensammlung
#leiden98269
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. Q 98
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. IX 2/3
Augustinus
textkritische Notizen
fol. 74r, 73v
Plinius der Jüngere, Epistulae I 1-2
#leiden110270
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. Q 110 A (Voss. lat. Q 110, fol. 167-172)
+ Paris Lat. 6400 B + Vat. Reg. lat 1709 B
Eusebius – Hieronymus
fol. 1r, 2rv, 4v, 5v (Voss. lat. Q 110, fol. 167r, 168rv, 169v, 170v)
Sigle nouus in textkritischen Notizen
#leiden116271
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. Q 116
Ex libris Petri Danielis
Paulus Diaconus, Excerpta ex libris Pompei Festi
Schriftheimat: Reims
Platzersparnis im Text, zum Beispiel am Zeilenende, und textkritische Notizen
#leiden130273
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. Q 130
Commentarii in Ciceronis orationes ('Scholiasta Gronovianus')
Schriftheimat: Tours
#leiden15274
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. O 15
> Digitalisat
> Codices Vossiani Latini Online (Brill)
Datierung: saec. XI
fol. 45r-60v – Prudentius, Psychomachia – in den Glossen (zweite Schicht)
fol. 107v-114v – Priscian, Praeexercitamina & De figuris numerorum – im Text
Schreiber: Assistent des Ademar von Chabannes
fol. 115r-147v – Isidor, Etymologiae – im Text
Datierung: vor 1026
Schreiber: Ademar von Chabannes
fol. 138v-144r – marginal – Urkunden
Schreiber: Ademar von Chabannes
scripsit | subscripsit
fol. 195r-203v – Phaedrus – im Text
Schreiber: Ademar von Chabannes
fol. 203v-210r – Alkuin, Propositiones ad acuendos iuvenes – im Text
Schreiber: Ademar von Chabannes
#leiden29275
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. O 29
Isaac von Langres, Canones
#leiden37a276
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. O 37
fol. 1-30
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX ex.
fol. 3r – im Text und marginal
#leiden37b277
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. O 37
fol. 31-145
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX ex.
zum Beispiel fol. 37v – im Text
übergeschriebenes Kürzungszeichen -unt
#leiden41 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. O 41
Eutyches, Ars de verbo | Isidor, Etymologiae I | Alphabete
Datierung: saec. IX 2
#leiden94278
Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. lat. O 94
Schriftheimat: Reims
Datierung: um 900 | Nachträge saec. XVI
Notensammlung
Literatur: CNT 4,91 – 9,57; 10,25 – 16,4; 23,83 – 30,31; 33,90 – 34,49; 44,84 – 61,90a; 69,35 – 108,53; 109,16 – 114,13 |
Châtelain, Introduction, Tafel 18 |
Johnen, Zwei Tironische Handschriften S. 243 f. Anm. 6 |
Molhuysen, Tironiana S. 161-163 |
Schmitz, Beiträge S. 236-239 |
Bischoff, Katalog 2, Nr. 2256
#leiden11 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Leiden, Universiteitsbibliotheek Voss. misc. 11
fol. 21-27
#leipzig21279
Leipzig, Universitätsbibliothek Rep. I 21
> Digitalisat
Isidor, Etymologiae XVII 4 – XVIII 2
fol. 6v
Termini am Rand registriert
#leipzig74280
Leipzig, Universitätsbibliothek Rep. I 74
> Digitalisat
fol. 1r-13r und 15v-24r – Aenigmata – marginal
Glossen und Tituli, die jeweils die Lösung beinhalten
fol. 8v – abgeschnitten
Lagenkontrollvermerk
fol. 21v – marginal
require
fol. 37r – Paulus Diaconus, Carmina – marginal
item uersus in tribunali
Textvermerk für den Rubrikator
Freundlicher Hinweis von Dieter Bitterli
#leipzig42 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Leipzig, Universitätsbibliothek Rep. II 42
Augustinus, Enarrationes in Psalmos 96-100
Datierung: saec. IX 3/3
Silbentachygraphie
fol. 37r – unten
#london10546282
London, British Library Add. 10546 « Grandval-Bibel »
> Digitalisat
Schriftheimat: Tours
Datierung: um 835
fol. 264v, 397v
Lagenkontrollvermerke
fol. 449r – Miniatur
Imitationen in den Codices
#london11880284
London, British Library Add. 11880
Schriftheimat: Regensburg
fol. 185r
exhibere
letztes Wort der Seite
#london21164285
London, British Library Add. 21164
> Digitalisat
Notensammlung, anfangs mit einzelnen graphischen Beschreibungen
#london34248 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- London, British Library Add. 34248
Datierung: saec. X 1
Buchstabentachygraphie
althochdeutsche Glossen in einer tironesken Geheimschrift
#london47673287
London, British Library Add. 47673
> Digitalisat
Evangelien
Schriftheimat: Schuttern
fol. 8r, 9v, 10r
die Namen der Evangelisten über einzelnen Spalten der Canones
fol. 70r, 104v, 163r, 202r
Schlussformeln
Freundlicher Hinweis von Tino Licht
#london47678288
London, British Library Add. 47678
> Digitalisat
Cicero, Orationes
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. IX in.
#london2831290
London, British Library Egerton 2831
> Digitalisat
Hieronymus, Commentarii in Isaiam XIV – XVII
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. VIII 2
fol. 19v, 56v, 91v
Notizen
#london1772292
London, British Library Harley 1772
> Digitalisat
Epistulae Pauli
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. VIII – IX
fol. 49r
Freundlicher Hinweis von Elke Krotz
#london1775293
London, British Library Harley 1775
> Digitalisat
Evangelien
Schriftheimat: Italien
Datierung: saec. VI
fol. 7v, 11r, 20r, 243v und öfter
fol. 11r
canon V require quia non est bene
#london2674294
London, British Library Harley 2674
fol. 17-188
> Digitalisat
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX 3/3
fol. 17r-187r – Priscian
Glossenkommentar
fol. 187r-188v – Grammatik – im Text
#london2735295
London, British Library Harley 2735
> Digitalisat
Liber glossarum
Schreiber: Heiric von Auxerre
in Glossen und anderen Zusätzen
fol. 208v – Declinationes Graecorum
lateinische Textbestandteile, insbesondere Interpretamente zu griechischem Vokabular
#london2805296
London, British Library Harley 2805
> Digitalisat
Bibel
fol. 24v, 58v, 193v, 201v
Schriftheimat: Tours
Datierung: um 815-820
Lagenkontrollvermerke
#london3026297
London, British Library Harley 3026
> Digitalisat
Haimo von Auxerre, Super Apocalypsim expositio
fol. 45v, 69v und öfter – im Text
et cetera
#london3941 --- angeführte stenographische Schriftzeichen --- London, British Library Harley 3941
> Digitalisat
Isidor, Etymologiae
Schriftheimat: Bretagne
fol. 11r
Glosse zu Isidor, Etymologiae I 22 praepositionum:
ut ab ad con et reliquae
#london4980302
London, British Library Harley 4980
fol. 3-75
> Digitalisat
Beda, Expositio Actuum apostolorum
Schriftheimat: Südfrankreich
fol. 48v
Berno notarius scripsit et requisivit
#london7551303
London, British Library Harley 7551
fol. 33-36
Evangelien
s . .
Einleitung von Glossen
#london15304
London, British Library Royal 15. A. xxxiii
Remigius von Auxerre, Commentarius in Martianum Capellam
Silbentachygraphie (System C)
fol. 1v
Schriftheimat: Reims
Schreiber: Gerbert von Aurillac
Gerbertus Babilonia
#lucca125 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Lucca, Biblioteca Capitolare 125
Cresconius, Concordia canonum
Schriftheimat: Oberitalien
fol. 87v
tironeskes Verweisungszeichen
#luxemburg68306
Luxemburg, Bibliothèque Nationale 68
> Digitalisat
Augustinus, Enarrationes in psalmos 41-50
fol. 3r und 114v
Freundlicher Hinweis von Thomas Falmagne
#luxemburg109307
Luxemburg, Bibliothèque Nationale 109
> Digitalisat
Augustinus, Enarrationes in psalmos 1-50
Schriftheimat: Echternach
Datierung: saec. IX 2
fol. 255r – unten
explicit psalmus
vergessene Rubrik
fol. 300r
explicit expositio psalmi sancti Augustini episcopi deo gratias
und imitierende Federproben
Freundlicher Hinweis von Thomas Falmagne – Clemens Weidmann
#lyon403309
Lyon, Bibliothèque municipale 403 (329)
+ Lyon 1964
> Digitalisat
Altes Testament
Datierung: saec. VI 2
zum Beispiel fol. 13r-19v
Datierung: "early"
#lyon425310
Lyon, Bibliothèque municipale 425 (351)
> Digitalisat
Altes Testament
Datierung: saec. V – VI
#lyon443311
Lyon, Bibliothèque municipale 443 (372)
+ Paris Nouv. acq. lat. 1591
> Digitalisat
Origenes
Schriftheimat: Südfrankreich
Datierung: saec. VII in. | saec. VII
im älteren halbunzialen Teil fol. 4r, 13r, 28v, 98v, 150r und öfter; im jüngeren unzialen Teil zum Beispiel fol. 242v und 244r
#lyon452312
Lyon, Bibliothèque municipale 452 (381)
> Digitalisat
Hilarius von Poitiers, Tractatus super psalmos
Datierung: saec. V ex.
#lyon471315
Lyon, Bibliothèque municipale 471 (401)
> Digitalisat
Beda, In Esdram et Nehemiam prophetas allegorica expositio
Schriftheimat: Lyon
Datierung: spätestens 840
#lyon476316
Lyon, Bibliothèque municipale 476 (406)
> Digitalisat
Hieronymus, Commentarii in evangelium Matthaei
Datierung: saec. IX 1/3
#lyon483317
Lyon, Bibliothèque municipale 483 (413)
> Digitalisat
Origenes, Commentarii in epistulam Pauli ad Romanos I – V
Datierung: saec. VI 1
#lyon602318
Lyon, Bibliothèque municipale 602 (519)
> Digitalisat
Hieronymus
Schriftheimat: Burgund
Datierung: saec. VII ex.
#lyon1964320
Lyon, Bibliothèque municipale 1964 (1840)
+ Lyon 403
> Digitalisat
Altes Testament | Liturgische Nachträge
Datierung: saec VI 2 | saec. VII 2
zum Beispiel fol. 69r-71v
Datierung: "early"
#madrid1346321
Madrid, Biblioteca Nacional 1346 (F 58)
fol. 93r-96r (fol. 92r-95r)
Datierung: saec. XVI
Notensammlung (Notae Matritenses)
#madrid10029 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Madrid, Biblioteca Nacional 10029 (Tol. 14. 22)
> Digitalisat
Iuvencus, Historia evangelica
#mailand220323
Mailand, Biblioteca Ambrosiana A 220 inf.
Flavius Iosephus, Antiquitates Iudaicae XVII – XX
Schriftheimat: Saint-Denis
#mailand71324
Mailand, Biblioteca Ambrosiana B 71 sup.
fol. 1-34
Eutyches
besonders fol. 11r
Glossen
#mailand26325
Mailand, Biblioteca Ambrosiana C 26 sup.
Basilius, Regula
Schriftheimat: Bobbio
Datierung: saec. VII ex.
Silbentachygraphie
fol. 8r, 13r, 17v, 23v, 39v und öfter
#mailand77326
Mailand, Biblioteca Ambrosiana C 77 sup.
fol. 153-244
Petrus Chrysologus, Sermones
Schriftheimat: Ravenna
Datierung: saec. VI 2
#mailand98327
Mailand, Biblioteca Ambrosiana C 98 inf.
Maximus von Turin, Homiliae
Datierung: saec. VIII 1
#mailand127328
Mailand, Biblioteca Ambrosiana C 127 inf.
fol. 1-115
Ambrosius, Expositio evangelii secundum Lucam
Datierung: um 825
fol. 33v und öfter
sententia
#mailand153329
Mailand, Biblioteca Ambrosiana E 153 sup.
Quintilian, Institutio oratoria
sententia
Notizen, meist Namen
#mailand75 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Mailand, Biblioteca Ambrosiana H 75 inf.
fol. 108r, 110r
Imitationen
#mailand78330
Mailand, Biblioteca Ambrosiana H 78 sup.
+ Turin G. V. 15
Ambrosius, Expositio evangelii secundum Lucam
Datierung: saec. VI
Schriftheimat: Bobbio
Notizen
#mailand85331
Mailand, Biblioteca Ambrosiana L 85 sup.
Columella
Schriftheimat: Fulda
Datierung: saec. IX 2/4
fol. 21v, 37v, 38v, 39v, 40r, 41v – marginal
Text fehlender Kapitelüberschriften
#mailand12332
Mailand, Biblioteca Ambrosiana M 12 sup.
Palimpsest (neuere Schicht)
Schriftheimat: Lobbes – Herford
Datierung: um 866 und danach
p. 1-24
Beda, De ratione temporum
p. 25-46 – Kalender
Einträge
p. 47-210
Beda, De temporum ratione
p. 213-225
Hyginus, De astronomia
#mailand55333
Mailand, Biblioteca Ambrosiana O 55 sup.
Schriftheimat: Pavia
Datierung: saec. XI 1/3
Silbentachygraphie (System C)
fol. 1v
Freundlicher Hinweis von Paolo Tomei
#mailand210334
Mailand, Biblioteca Ambrosiana O 210 sup.
Schriftheimat: Norditalien
Datierung: saec. VII | saec. VI med.
System B
fol. 46v
Schriftheimat: Bobbio
Datierung: saec. VII – VIII
Gebete
#marburg424335
Marburg, Hessisches Staatsarchiv Cop. 424 « Fuldaer Cartular »
fol. 50v
Schriftheimat: Fulda
Datierung: nach 834
Eltingus scripsit
#marburg421336
Marburg, Hessisches Staatsarchiv Hr. 4,21a
Glosa psalmorum ex traditione seniorum
fol. Ir
Textvermerk
Freundlicher Hinweis von Johannes Staub
#melk412337
Melk, Stiftsbibliothek 412
Beda
Datierung: saec. IX 1/4
Glossen
p. 39-40 – Ostertafel
Schreiber: Heiric von Auxerre
autobiographische Notizen
p. 44-55 – Kalender
Schreiber: Heiric von Auxerre
Einträge
#melk338
Melk, Stiftsbibliothek Fragment
Vergil
#merseburg100339
Merseburg, Domstiftsbibliothek 100
Canones (Collectio Dacheriana)
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX 2
von fol. 25r an – interlinear
#metz7 † Metz, Bibliothèque municipale 7
> BVMM (digitalisierter Mikrofilm)
Bibel
Schriftheimat: Metz (Angilram-Gruppe)
Datierung: saec. VIII ex. – IX in.
fol. 129v, 146r
Freundlicher Hinweis von David Ganz
#metz134 † Metz, Bibliothèque municipale 134
Ephräm der Syrer, Sermones | Isidor, Sententiae
Schriftheimat: Metz (Angilram-Gruppe)
Datierung: saec. VIII ex. – IX in.
fol. 39v, 41v, 116v, 155r, 161r
#metz292 † Metz, Bibliothèque municipale 292
Smaragdus, Liber in partibus Donati | Servius, Commentarii in Vergilii Georgica et Aeneida
#metz519 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Metz, Bibliothèque municipale 519
Iuvencus, Historia evangelica
#montpellier5340
Montpellier, Bibliothèque municipale 5
Cassiodor, Expositio psalmorum 51-100
Schriftheimat: Narbonensis
Datierung: saec. IX 1
#montpellier53a341
Montpellier, Bibliothèque de la Faculté de Médecine 53
fol. 1-4
> calames
Pelagius II papa, Epistula ad Benignum
#montpellier53b342
Montpellier, Bibliothèque de la Faculté de Médecine 53
fol. 5-265
> calames
Isidor, Etymologiae
#montpellier84 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Montpellier, Bibliothèque de la Faculté de Médecine 84
> BVMM
> calames
> BEIC (digitalisierter Mikrofilm)
Lex Romana Visigothorum mit Appendix I
Schriftheimat: Autun oder Couches
Datierung: saec. VIII 2
CLA notierte "Notae Tironianae here and there (e. g. fol. 6v)", doch abgesehen von hic (fol. 31v, 81r) halte ich die verstreuten Symbole am Rand (zum Beispiel fol. 6v, 49r) nicht für tironische Noten.
#montpellier152345
Montpellier, Bibliothèque de la Faculté de Médecine 152
fol. 109r, 110r und öfter
#montpellier225346
Montpellier, Bibliothèque de la Faculté de Médecine 225
Macrobius, Saturnalia
#montpellier253347
Montpellier, Bibliothèque de la Faculté de Médecine 253
> calames
Vergil
zum Beispiel fol. 56v, 112v
einzelne Glossen
Freundlicher Hinweis von Brigitte Prod'homme
#montpellier306a348
Montpellier, Bibliothèque de la Faculté de Médecine 306
fol. 6-13
> calames
fol. 11v – Disticha Catonis – im Text
#montpellier306b349
Montpellier, Bibliothèque de la Faculté de Médecine 306
fol. 14-222
> calames
fol. 139v-211v (zum Beispiel fol. 193r) – Hermeneumata Pseudodositheana
non habet glossam
#montpellier334350
Montpellier, Bibliothèque de la Faculté de Médecine 334
> calames
Hyginus, De astronomia
zum Beispiel fol. 30v – marginal
fol. 56v
Nomina fortium David
#montpellier358351
Montpellier, Bibliothèque de la Faculté de Médecine 358
Pompeius grammaticus
#muenchen208353
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 208
> Digitalisat
Cyprianus
Schriftheimat: Saint-Amand
Datierung: saec. IX 1/4
fol. 69r-80r – De bono patientiae | De zelo et livore
hic incipit | usque hic | finit
#muenchen246 --- nachgebildete stenographische Schriftzeichen --- München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 246
> Digitalisat
Liber chronicorum
#muenchen642 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 642
Datierung: saec. XI
Buchstabentachygraphie
fol. 42r
tironeske Geheimschrift
#muenchen3728 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 3728
> Digitalisat
Ambrosius
#muenchen3831354
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 3831
> Digitalisat
Augustinus, De civitate dei
Datierung: saec. IX 2/4
#muenchen4585355
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 4585
> Digitalisat
Vitae sanctorum
fol. 119v
Schriftheimat: Regensburg (Baturich-Kreis)
beatus uir . . .
Ps 1,1
#muenchen4597 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 4597
vorderer Deckelspiegel
> Digitalisat
Fragment
Lektionar
recto
Bischoffs Interpretation ill〈o〉 für das in CLA abgebildete Zeichen ist fragwürdig.
#muenchen6242 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 6242
> Digitalisat
Canones (Collectio Dionysio-Hadriana)
Schriftheimat: Freising
Datierung: saec. IX 2/4
Buchstabentachygraphie
fol. 165r
corrigerint
Glosse in einer tironesken Geheimschrift
#muenchen6244356
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 6244
> Digitalisat
Canones (Collectio Dionysio-Hadriana)
Datierung: saec. IX in.
#muenchen6322 --- entstellte stenographische Schriftzeichen --- München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 6322
> Digitalisat
Augustinus, De magistro
fol. 26r
Schriftheimat: Freising
Datierung: saec. X 1/4
amen
#muenchen6331 --- entstellte stenographische Schriftzeichen --- München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 6331
Augustinus, De magistro
Schriftheimat: Freising
Datierung: saec. X 1/4
amen
#muenchen6344359
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 6344
> Digitalisat
Vitas patrum | Caesarius von Arles, Homiliae
#muenchen8113361
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 8113
Ambrosius, De fide et incarnatione
Schriftheimat: Fulda
Datierung: saec. IX 2/4
#muenchen10291 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 10291
> Digitalisat
fol. 187v-220v – Miniaturen – Notitia dignitatum
Schriftheimat: Speyer
Datierung: saec. XVI med.
Imitationen auf den Schriftrollen
#muenchen12741362
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 12741
> Digitalisat
Bibel
fol. 42r – marginal
Schriftheimat: Tours
Datierung: 830-834
incipit liber Numeri
Textvermerk für den Rubrikator
#muenchen13581363
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 13581
> Digitalisat
fol. 25v, 26v, 27v, 30v, 43r, 83v, 107r, 127v, 129r, 146v
Korrekturvermerke
#muenchen14000364
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 14000
> Digitalisat
Evangelien
fol. 126r – Goldtinte
Schriftheimat: Hofschule Karls des Kahlen
Datierung: 870
amen | sancte Pedre, intercede pro nobis ad dominum
#muenchen14179 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 14179
> Digitalisat
Epistulae Pauli
zum Beispiel fol. 13rv, 27r
tironeske Verweisungszeichen
#muenchen14325365
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 14325
> Digitalisat
Isidor, Sententiae & Sermones
fol. 142v
me
Platzersparnis am Zeilenende
#muenchen14356366
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 14356
> Digitalisat
Augustinus, Contra Faustum Manichaeum
fol. 151r
Schriftheimat: Saint-Amand (Arn-Stil)
Datierung: saec. IX 1/4
deo gratias
#muenchen14370 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 14370
> Digitalisat
Buchstabentachygraphie
fol. 42r
Datierung: saec. X
Symbole einer tironesken Geheimschrift
#muenchen14390367
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 14390
> Digitalisat
Beda, De tabernaculo et vasis eius
Schriftheimat: Regensburg (Baturich-Kreis)
fol. 11r, 22r, 51r, 58v, 69r
sacerdotalem | in civitatem | testamenti | caelestis | auditorum
Textüberträge am Seitenende
fol. 111v
explicit liber tertius expositionis tabernaculi
#muenchen14391368
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 14391
> Digitalisat
Alkuin, Commentarius in evangelium Iohannis
Schreiber: Isanbert
fol. 1v-2v – Capitula
Platzersparnis am Zeilenende
#muenchen14417369
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 14417
> Digitalisat
Beda | Hieronymus
fol. 18r, 22r, 64r, 80r, 103r, 107r, 111v, 120v, 130v, 137v, 153v, 159r, 160r, 170r, 171r, 183r, 194r, 195v
Schriftheimat: Regensburg (Baturich-Kreis)
Textüberträge am Seitenende
#muenchen14435370
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 14435
> Digitalisat
Isidor, In Octateuchum
Schriftheimat: Salzburg
Datierung: saec. IX 2/4
fol. 78r
hic finit in alio libro
#muenchen14510373
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 14510
fol. 1-75
> Digitalisat
fol. 30r-75r – Ordines
Schriftheimat: Regensburg (Baturich-Kreis)
Datierung: 826 / 827
fol. 40v, 59r
Christus vincit | exaudi domine
Platzersparnis am Zeilenende
fol. 55r, 62r
media | amore
Textüberträge am Seitenende
fol. 70v, 73r
con〈secratio〉 | benedictio
Textvermerke für den Rubrikator
#muenchen14614374
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 14614
> Digitalisat
fol. 17v, 62r, 64v, 87r
finit
fol. 65r, 209r – marginal
hic
#muenchen14747 --- nachgebildete stenographische Schriftzeichen --- München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 14747
fol. 63-165
> Digitalisat
fol. 89r, 91v, 92r – im Text
#muenchen15814375
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 15814
Augustinus, De baptismo contra Donatistas
Schriftheimat: Salzburg
Datierung: saec. IX 2/4
fol. 4r, 5v, 7r, 51v, 59v, 177r, 232r
Korrekturvermerke
#muenchen15817376
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 15817
> Digitalisat
fol. 120r-177v – Isidor, Synonyma
Schriftheimat: Salzburg
Datierung: saec. IX 2/4
Textvermerke für den Rubrikator
#muenchen18375377
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 18375
> Digitalisat
Priscian
fol. 183v-190r
vereinzelt in den Glossen
#muenchen18524378
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 18524 b
> Digitalisat
Ps. Hieronymus, De ordinibus ecclesiasticis | Isidor, De officiis ecclesiasticis
Schriftheimat: Salzburg
Datierung: saec. IX 2/4
fol. 135v, 162r, 202v
explicit | in libro contra Elvidium | Bertelm
Die Lesung des Namens 'Bertelm' ist unsicher.
#muenchen18628379
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 18628
> Digitalisat
Datierung: saec. XI in.
fol. 94v – Gedichtsammlung
ein Gedicht und Exzerpte
Conditor aeternus caeli qui regnat in arce (Schaller – Könsgen, Initia carminum Latinorum saeculo undecimo antiquiorum Nr. 2553)
Beda, In epistulas catholicas. In primam epistulam Petri 3 (Migne PL 93, Sp. 56)
Alkuin, Commentarius in evangelium Iohannis VI 37 (Migne PL 100, Sp. 950)
Beda, In Iohannis evangelium expositio 14 (Migne PL 92, Sp. 829)
Beda, In Iohannis evangelium expositio 12 (Migne PL 92, Sp. 800)
fol. 95r
weitere Exzerpte, um ein Rechteck geschrieben
#muenchen22501381
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 22501
> Digitalisat
Lex Romana Visigothorum
Schriftheimat: Südfrankreich
Datierung: saec. VI
#muenchen28118382
München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 28118
> Digitalisat
Benedikt von Aniane, Codex regularum
Schriftheimat: Kornelimünster
Datierung: vor 821
fol. 127r – interlinear
Textvermerk für den Rubrikator
#muenchen3a --- entstellte stenographische Schriftzeichen --- München, Hauptstaatsarchiv Hochstift Freising Lit. 3a « Cozroh-Codex »
> Digitalisat
fol. 369v
Schriftheimat: Freising
Datierung: ab 824
amen
#muenchen3b383
München, Hauptstaatsarchiv Hochstift Freising Lit. 3b « Codex commutationum »
> Digitalisat
Schriftheimat: Freising
Datierung: 849 / 850
amen
#muenchen34 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- München, Universitätsbibliothek 2° Cod. ms. 34
> Digitalisat
Hrabanus Maurus, Commentarius in epistulam ad Hebraeos
Schriftheimat: Lyon
Datierung: saec. IX med.
#namur11a384
Namur, Bibliothèque communale 11
fol. 1-60
Beda, Historia ecclesiastica gentis Anglorum
#namur11b385
Namur, Bibliothèque communale 11
fol. 61-222 mit Blattrest fol. 223
Gregor von Tours, Historiae
#neapel34386
Neapel, Biblioteca Nazionale IV. A. 34
Grammatik
Schriftheimat: Luxeuil
Datierung: saec. IX 1/4
fol. 37r, 40r und öfter
usque hic
fol. 279r
"tachygraphische Zeichen (mit Rötel)"
#neapel13387
Neapel, Biblioteca Nazionale V. A. 13
Schriftheimat: Corbie (Hadoard)
Datierung: saec. IX 3/4
fol. 16r, 35v, 37r, 52v-54v
Freundlicher Hinweis von Evina Steinová
#neapel59388
Neapel, Biblioteca Nazionale VI. D. 59
Hieronymus, Epistulae | Augustinus, Sermones
Schriftheimat: Italien
Datierung: saec. VI – VII
fol. 74v, 107r, 110v und öfter
#neapel1389
Neapel, Biblioteca Nazionale Lat. 1
Grammatik
Schriftheimat: Bobbio
Datierung: saec. VII – VIII
Silbentachygraphie (System C)
fol. 48r und 50v – Appendix Probi
#newyork191390
New York, Pierpont Morgan Library M. 191
Evangelien
Schriftheimat: Tours
Datierung: um 830-834
Lagenkontrollvermerke
#newyork334391
New York, Pierpont Morgan Library M. 334
Augustinus, Sermones
Schriftheimat: Luxeuil
Datierung: 669
Silbentachygraphie
fol. 9v, 11rv, 38v, 69v, 105r
Schriftheimat: Luxeuil
#newyork728 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- New York, Pierpont Morgan Library M. 728
Evangelien
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX 3/4
fol. 14v, 63v, 94v, 141v – Miniaturen
Imitationen in den Codices und Schriftrollen der Evangelisten
#newyork862 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- New York, Pierpont Morgan Library M. 862
Evangelien
Schriftheimat: Saint-Amand
Datierung: saec. IX 3/4
fol. 57v, 91v, 144v – Miniaturen
Imitationen in den Codices der Evangelisten
#nuernberg96392
Nürnberg, Stadtbibliothek Cent. V App. 96
Lex Salica | Capitularia
Datierung: saec. IX 2/3
#orleans20394
Orléans, Bibliothèque municipale 20 (17)
Evangelien
Schriftheimat: Lorsch
Datierung: saec. IX 2/4
zum Beispiel fol. 10v
Sigle uetustus in textkritischen Notizen
#orleans34395
Orléans, Bibliothèque municipale 34 (31)
> Digitalisat
Beda, Hexameron
Schriftheimat: Fleury
Datierung: saec. IX 2/4
zum Beispiel p. 15 – marginal
#orleans42 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Orléans, Bibliothèque municipale 42 (39)
p. 1-208
> Digitalisat
Beda, In Esdram et Nehemiam prophetas allegorica expositio
Schriftheimat: Orléans
#orleans48 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Orléans, Bibliothèque municipale 48 (45)
> Digitalisat
Psalterium cum glossa
ab p. 198
tironeske Verweisungszeichen
#orleans60396
Orléans, Bibliothèque municipale 60 (57)
p. 69-260
> Digitalisat
Hieronymus, Commentarii in prophetas minores
#orleans61397
Orléans, Bibliothèque municipale 61 (58)
> Digitalisat
Hieronymus, Commentarii in prophetas minores
Schriftheimat: Loire-Gebiet
Datierung: saec. IX 2/4
p. 15 und anderswo – marginal
#orleans62 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Orléans, Bibliothèque municipale 62 (59)
> Digitalisat
Beda
#orleans65 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Orléans, Bibliothèque municipale 65 (62)
p. 273-378
Ps. Hieronymus, In quattuor evangelia
p. 275
Hier kommt mehrmals IIII mit übergeschriebener or-Ligatur für quattuor vor, die Zusatzbemerkung bei Bischoff "oder mit der tiron. or-Lig." ist nicht nachvollziehbar.
#orleans83398
Orléans, Bibliothèque municipale 83 (80)
> Digitalisat
Florus von Lyon, Collectio ex operibus sancti Augustini in epistulas Pauli
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. IX med.
#orleans84399
Orléans, Bibliothèque municipale 84 (81)
> Digitalisat
Beda, Collectio ex opusculis sancti Augustini in epistulas Pauli
Schriftheimat: Fleury
zum Beispiel p. 14, 16, 34, 35 – marginal
#orleans147 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Orléans, Bibliothèque municipale 147 (124)
> Digitalisat
Ps. Clemens, Recognitiones
Schriftheimat: Fleury
#orleans153400
Orléans, Bibliothèque municipale 153 (130)
> Digitalisat
Hieronymus
Schriftheimat: Loire-Gegend
zum Beispiel p. 2, 13, 14, 18 – marginal
#orleans161401
Orléans, Bibliothèque municipale 161 (138)
> Digitalisat
Augustinus, Tractatus in evangelium Iohannis
p. 383 – marginal
hic interroga
p. 405 – rote Tinte
et reliqua
#orleans164402
Orléans, Bibliothèque municipale 164 (141)
> Digitalisat
Augustinus, Sermones
Schriftheimat: Saint-Denis
#orleans169403
Orléans, Bibliothèque municipale 169 (146)
> Digitalisat
Iulianus Pomerius, De vita contemplativa | Prosper von Aquitanien, Epigrammata
Schriftheimat: Loire-Gebiet
zum Beispiel p. 321 und 327 – marginal
#orleans230404
Orléans, Bibliothèque municipale 230 (201)
> Digitalisat
Smaragdus, Expositio regulae sancti Benedicti
Schreiber: Teutherus
Schenkungsvermerke
fol. 1r – oben
〈. . .〉 domino suo si quis eum abstulerit anatema sit amen
29v/30r – oben
hunc librum dedit frater Teutherius sancto Benedicto domino suo
63v/64r – oben
hunc librum dedit frater Teutherus miser et infelix monachus domino suo sancto Benedicto si quis eum abstulerit anatama sit amen
90r – oben
hunc librum dedit frater Teutherius sancto Benedicto domino suo et qui eum abstulerit anatema sit amen
#orleans270a405
Orléans, Bibliothèque municipale 270 (226)
p. 1-229
> Digitalisat
Boethius, De consolatione philosophiae
Schriftheimat: Fleury
Datierung: saec. IX 1/3
vereinzelt in den Glossen
#orleans270b406
Orléans, Bibliothèque municipale 270 (226)
p. 230-324
> Digitalisat
Boethius
p. 245, 261, 277
Albinus clericus scripsit
Lagensignaturen
#orleans296b408
Orléans, Bibliothèque municipale 296 (249)
p. 33-94
> Digitalisat
Beda, De arte metrica & De schematibus et tropis
Datierung: saec. IX 1/4
#oxford306409
Oxford, Balliol College 306
> Digitalisat
fol. 5r
Schriftheimat: England
Datierung: saec. XII
Notensammlung
#oxford15410
Oxford, Bodleian Library Add. C. 15
Cyprianus, Epistulae
#oxford2411
Oxford, Bodleian Library Auct. F. 2. 8
Vergil
#oxford516412
Oxford, Bodleian Library Bodley 516
fol. 1v, 7r und anderswo
(incipit) solutio
#oxford353 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Oxford, Bodleian Library Canon. misc. 353
Hrabanus Maurus, Liber de computo
fol. 19v, 33v, 39v
Randnotizen
Die Interpretation der 'q-notae' als stark deformierte tironische Noten für "quaere" bzw. "requisitum est" bei Stevens ist nicht haltbar. Die ebenda vorgeschlagene Lesung epacta ist allerdings zu erwägen.
#oxford112414
Oxford, Bodleian Library Canon. Patr. Lat. 112
Ps. Athanasius, De trinitate | Potamius
Datierung: saec. VIII – IX
#oxford25415
Oxford, Bodleian Library Junius 25
fol. 152-157
De octo partibus
#oxford134416
Oxford, Bodleian Library Laud. misc. 134
> Digitalisat
Augustinus
Schriftheimat: Niederaltaich
Datierung: ab 825
fol. 4r – marginal – rote Tinte
#oxford442417
Oxford, Bodleian Library Laud. misc. 442
Beda, In epistulas catholicas
Schriftheimat: Mainfranken
Datierung: saec. IX in.
#oxford464418
Oxford, Bodleian Library Laud. misc. 464
Ambrosius Autpertus, Commentarius in Apocalypsim
Schriftheimat: Mittelitalien
Datierung: saec. IX in.
#oxford580 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Oxford, Bodleian Library Laud. misc. 580
> Digitalisat
Iohannes Maxentius
Schriftheimat: Niederaltaich
Datierung: ab 825
#oxford697 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Oxford, Bodleian Library Rawlinson C. 697
Aldhelm | Prudentius
Datierung: saec. IX 3/4
#padua94420
Padua, Biblioteca Antoniana Ms. 94 Scaff. V
fol. 1-151
Ambrosiaster
Schriftheimat: Verona
Datierung: saec. IX 1
#palermo --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Palermo, Archivio di Stato Codice Basile
Iordanes, Getica
Schriftheimat: Bobbio
Datierung: saec. VIII 2
Datierung: saec. IX – X
hic
#paris237421
Paris, Bibliothèque de l'Arsenal Ms. 237
fol. 1-184
> BnF Gallica
Maximus confessor, Ambigua Iohanne Scoto interprete
fol. 107v – oben
Datierung: nach 862
Schreiber: Walter, Bischof von Orleans 869-891
Vualterius humilis subdiaconus
#paris346422
Paris, Bibliothèque de l'Arsenal Ms. 346
Ps. Hieronymus, Breviarium in psalmos
Datierung: saec. IX 4/4
#paris1198423
Paris, Bibliothèque de l'Arsenal Ms. 1198
fol. 1-114
Beda, Commentarius in proverbia Salomonis
fol. 39v, 71v – marginal
Textvermerke für den Rubrikator
#paris561424
Paris, Bibliothèque Mazarine Ms. 561 (1025)
+ Vat. Reg. lat. 596
Maximus confessor, Ambigua Iohanne Scoto interprete
Schriftheimat: Soissons (Umkreis des Iohannes Scottus)
Datierung: saec. IX 3/4
#paris129 --- nachgebildete stenographische Schriftzeichen --- Paris, Bibliothèque Nationale Baluze 129
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Silbentachygraphie (System C)
Schreiber: Étienne Baluze
Passagen aus den Briefen Gerberts von Aurillac
#paris9181 --- neuzeitlich --- Paris, Bibliothèque Nationale Fr. 9181
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Caractères d'écriture de toutes les nations, depuis le commencement du monde, avec la police des lettres et leur valeur
p. 93
Datierung: saec. XVIII
#paris19116 --- neuzeitlich --- Paris, Bibliothèque Nationale Fr. 19116
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
fol. 2r
Datierung: 1566
Schreiber: Pierre Hamon
fol. 1r
Datierung: 1567
Schreiber: Pierre Hamon
Nottes anticques, desquelles ya un Psautier en la Byblioteque St Germ. Deprez qui en est escript en langue latine (alphabetische Notenliste)
#paris1 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1
> BnF Gallica
Evangelien
Schriftheimat: Tours (Abt Vivian)
Datierung: 843-851
fol. 60v, 90v, 134v – Miniaturen
Imitationen in den Codices der Evangelisten
#paris5425
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 5 (2)
> BnF Gallica
Bibel
fol. 219v
habet uersus Ī DCCC amen Bonebertus scripsit
#paris111 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 111
> BnF Gallica
#paris190427
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 190
> BnF Gallica
fol. 1r-42v
Notensammlung
Literatur: CNT 38,74 – 40,61; 69,4 – 104,6 |
Châtelain, Introduction, Tafel 15 (fol. 23r) |
Stuttgarter Bilderpsalter 2 (1968) Tafel 19 (fol. 15v) |
Bischoff, Katalog 3, Nr. 3965 |
Kopp, Tachygraphia veterum 1 (1817) S. 301 f. |
Schmitz, Beiträge S. 241 f. fol. 43r-57v
Psalterium tironianum
#paris242428
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 242
fol. 95-173
> BnF Gallica
fol. 115r-126v – Priscianus, Institutio de nomine pronomine et verbo
#paris256429
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 256
> BnF Gallica
Evangelien
Datierung: saec. VIII in.
zum Beispiel fol. 18v, 74v, 85v, 102v, 118r, 137r, 153v, 167rv
Notizen
#paris257 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 257
> BnF Gallica
Evangelien
Datierung: saec. IX 3/4
fol. 13r, 60v, 94v, 147v – Miniaturen
Imitationen in den Codices der Evangelisten
#paris260430
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 260
> BnF Gallica
Evangelien
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. VIII – IX
fol. 11r
incipit praefatio
fol. 163r
expliciunt capitula sancti euangelii secundum Iohannem
#paris265 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 265
> BnF Gallica
Evangelien
fol. 11v, 73v, 176v – Miniaturen
Imitationen in den Codices und Schriftrollen der Evangelisten
#paris271431
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 271
fol. 5-152
> BnF Gallica
Evangelien
Iesus
Vortragszeichen in Matthäus- und Johannes-Passion
#paris753432
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 753
#paris1141 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1141
> BnF Gallica
Sakramentar
Datierung: saec. IX 3/4
fol. 3r – Miniatur
Imitationen in den Codices
#paris1340438
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1340
#paris1451439
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1451
> BnF Gallica
Canones (Collectio 'S. Mauri')
fol. 52v, 60v, 68v, 76v – am Lagenende
Schreiber: Iacob
#paris1453440
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1453
> BnF Gallica
Datierung: saec. IX 1/4
fol. 6r-137r – Canones (Collectio Dionysio-Hadriana) – marginal
Freundlicher Hinweis von Steffen Patzold – Dominik Trump
#paris1534442
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1534
fol. 8-115
Concilium Aquisgranense anno 816
zum Beispiel fol. 32r, 33r
#paris1594443
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1594
Concilium Duziacense anno 871
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX 3/3
#paris1662445
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1662
Lactantius
Schriftheimat: Corbie
#paris1695447
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1695
fol. 1-112
Hilarius von Poitiers
Schriftheimat: Saint-Germain-des-Prés
#paris1732449
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1732
> BnF Gallica
Ambrosius
zum Beispiel fol. 15r
hic | usque | usque hic
fol. 125v
usque hic lectum est
#paris1759451
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1759
fol. 2-245
> BnF Gallica
Ambrosiaster, Commentarius in epistulas Pauli
Schriftheimat: Saint-Denis
zum Beispiel fol. 5r, 6v, 8r, 9v, 41r
#paris1761452
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1761
fol. 1-100
Ambrosiaster, Commentarius in epistulas Pauli
Datierung: saec. IX 2/4
#paris1762 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1762
> BnF Gallica
Datierung: saec. XI
#paris1771453
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1771
> BnF Gallica
lohannes Chrysostomus, De compunctione cordis | Homiliae
fol. 8r, 10r, 13r, 15r, 16v, 18r – marginal
Vermerke im Zusammenhang mit einer Abschrift
fol. 68v – marginal
Schreibervermerk
#paris1791454
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1791
fol. 83-113
ab fol. 85r – interlinear
#paris1836456
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1836
Hieronymus, Commentarii in prophetas minores
#paris1839457
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1839
Hieronymus, Commentarii in prophetas minores | Philippus presbyter, Commentarius in Iob
Datierung: saec. VIII ex.
#paris1842458
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1842
fol. 4-145
Hieronymus, Commentarii in evangelium Matthaei
Datierung: saec. IX in.
#paris1913a460
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1913 A
fol. 2-158
> BnF Gallica
Augustinus, Confessiones
Datierung: saec. IX 2/3
Schriftheimat: Lupus-Schule
zum Beispiel fol. 32v, 51v, 71r, 72v, 78r, 117r, 119r
Sigle antiquus in textkritischen Notizen
fol. 117r – marginal
ego principium quia et loquor uobis
fol. 117v – marginal
ego principium
#paris1951461
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1951
fol. 2-202
> BnF Gallica
Augustinus, Quaestiones in Heptateuchum
Schriftheimat: Fulda
#paris1961462
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 1961
fol. 1-232
Augustinus, Tractatus in evangelium Iohannis
#paris2036466
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2036
fol. 2-156
> BnF Gallica
Augustinus, Enchiridion | Gregor der Große, Regula pastoralis
#paris2122467
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2122
Paulinus von Nola
Schriftheimat: Corbie
#paris2123 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2123
> BnF Gallica
Schriftheimat: Flavigny
Datierung: 795-816
ab fol. 45v
Die Benennung "flaches tironisches o" bei Bischoff für eine besondere or-Kürzung in dieser Handschrift ist als graphische Beschreibung zu verstehen. Die Schlaufe entspricht dem tironischen ob, also einem um 180° gedrehten tironischen or.
#paris2135 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2135
fol. 4-158
> BnF Gallica
#paris2262 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2262
fol. 5r – im Text
Datierung: saec. XI
sum
Das hier dreimal verwendete Symbol mag in Anlehnung an die tironische Note gestaltet sind, doch fehlt ihm die charakteristische Formgebung.
#paris2278469
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2278
> BnF Gallica
Gregor der Große, Registrum epistolarum
#paris2280470
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2280
Gregor der Große, Registrum epistolarum
#paris2290471
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2290
> BnF Gallica
Sakramentar
fol. 1r-7r
Schriftheimat: Saint-Denis
In den Sterbeeinträgen des Kalenders sind die Funktionen der Verstorbenen stenographisch geschrieben.
#paris2294472
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2294
fol. 5-11
Sakramentar
fol. 6r
Datierung: saec. X
#paris2317473
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2317
fol. 1-48
Isidor, Synonyma
#paris2326474
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2326
> BnF Gallica
Isidor, De fide catholica contra Iudaeos
fol. 86r
Textende des Affatim-Glossars und eine Schlussformel
fol. 88v
Cassiodor, Expositio psalmorum 49,19
Freundlicher Hinweis von Elke Krotz
#paris2339 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2339
Aldhelm
#paris2369476
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2369
fol. 2-221
Schriftheimat: Paris
#paris2373477
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2373
> BnF Gallica
fol. 1r
beatus uir (Ps 1,1)
Federprobe
#paris2384478
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2384
fol. 1-153
Schriftheimat: Saint-Denis
fol. 68v, 69v, 116v, 140v, 142r
#paris2394480
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2394
Claudius von Turin, Commentarius in epistulas Pauli
#paris2426482
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2426
Hrabanus Maurus, Commentarius in librum Numerorum
#paris2469485
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2469
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Ademar von Chabannes, Sermones
Schriftheimat: Limoges – Angoulême
Datierung: ca. 1031-1032
Schreiber: Ademar von Chabannes
amen an den Predigtschlüssen (zum Beispiel fol. 86v und 97r), sowie im Text (91v Iordanus)
#paris2630486
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2630
fol. 2-7 und 9-355
> BnF Gallica
Hilarius von Poitiers
Schriftheimat: Italien
Datierung: saec. V – VI
#paris2673487
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2673
fol. 33-70
Commentarius in Cantica canticorum
Schriftheimat: Loire-Gebiet
#paris2718489
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2718
> BnF Gallica
Schriftheimat: Umkreis der Kanzlei Ludwigs des Frommen
Datierung: ca. 830
Literatur: Ganz, Paris BN Latin 2718 |
Mordek, Bibliotheca capitularium S. 422-430 |
Capitularia |
Trump, Handschrift des Monats April 2016 |
Mersiowski, Saint-Martin de Tours S. 81-84 |
Patt, Himmlisches und Irdisches |
Bischoff, Katalog 3, Nr. 4219 |
Ganz, On the History S. 45 |
Châtelain, Introduction S. 134 |
Kopp, Tachygraphia veterum 1 (1817) S. 317-326 zum Beispiel fol. 11v – Augustinus, In epistulam Iohannis ad Parthos – interlinear
zum Beispiel fol. 58r – Augustinus, De correptione et gratia – marginal
hic
fol. 72r-76r, 78rv, 80v, 84v-85v, 111v, 125v-127r, 134v
Formulae imperiales
fol. 78v-80r
Capitulare Aquisgranense anno 817
fol. 100v – Cyprianus, De bono patientiae – marginal
crux
fol. 117r, 118rv, 119rv – Augustinus, De immortalitate animae
fol. 125r – Karl der Große, Epistola ad Alcuinum et fratres sancti Martini
Schlusszeile
fol. 127r-134r
Iohannes Chrysostomus, De cordis compunctione
#paris2727490
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2727
Augustinus, Enchiridion
#paris2739491
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2739
> BnF Gallica
Schriftheimat: Luxeuil-Minuskel
Datierung: saec. VIII 1
#paris2768 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2768 A
fol. 80v
Schriftheimat: Limoges
Datierung: saec. XI
Die Erklärung einer ungewöhnlichen Kürzung für Quidem ("a Q followed by three points in an inverted triangle") als abgewandelte tironische Note bei van Els ist nicht gerechtfertigt.
#paris2773492
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2773
fol. 1-110
Poetae christiani (Florilegium)
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX 3/4
zum Beispiel fol. 68r – Prosper von Aquitanien, Epigrammata | Arator, Historia apostolica
Glossen
#paris2826493
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2826
> BnF Gallica
fol. 71v-125v – Iulianus von Toledo, Liber prognosticorum futuri saeculi – marginal
Notizen
#paris2858495
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2858
fol. 1-63
> BnF Gallica
Lupus von Ferrières, Epistulae
fol. 1r-63r – marginal
Schreiber: Heiric von Auxerre
Notizen
fol. 63v – marginal
Federprobe
fol. 63v
Regula formatarum
fol. 63v
Auszug aus Haimo von Auxerre, Homiliae II 30
Freundlicher Hinweis von Michael I. Allen
#paris2859496
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2859
> BnF Gallica
Florus von Lyon
Schriftheimat: Lyon
Datierung: 855-860
zum Beispiel fol. 193v, 214v
Schreiber: Florus von Lyon
Notizen
#paris2865497
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 2865
> BnF Gallica
Hinkmar von Reims, Adversus Hincmarum Laudunensem
Schriftheimat: Reims
fol. Ir, 1r (Reste), 5v, 258v-260v
Texte
Freundlicher Hinweis von David Ganz
#paris3784498
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 3784
fol. 43-102
> BnF Gallica
Datierung: saec. XI in.
Schreiber: Ademar von Chabannes
fol. 60v – im Text
quidem | et considerabo mirabilia de lege tua (Ps 118,18 LXX) | beati mundo corde quoniam ipsi deum uidebunt (Mt 5,8) | quid cogitatis nequam in cordibus uestris (Lc 5,22)
fol. 86rv – im Text
quidem
fol. 89rb, 89vb, 94rb – im Text
quidem
fol. 97v – im Text
et deprecationem eorum exaudiet et saluos fatiet eos (Ps 144,19 LXX)
fol. 99v – aufgeschlagene Buchseite in einer Zeichnung
ego sum Epar〈chius〉
fol. 99v – am Textende
amen
fol. 101r-102r – am Textende
amen, teilweise in vereinfachter Gestalt
#paris3842499
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 3842 A
Canones (Collectio Quesnelliana)
Datierung: saec. IX 2/4
#paris3848501
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 3848 A
Canones (Collectio Quesnelliana)
Datierung: saec. IX in.
#paris3877502
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 3877
> BnF Gallica
Isaac von Langres, Canones
fol. 58v
Datierung: saec. X 1
explicit amen
fol. 84r
Datierung: saec. X 1
Text
#paris4408504
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 4408
> BnF Gallica
Lex Romana Visigothorum
Datierung: saec. IX 1
#paris4413505
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 4413
> BnF Gallica
Lex Romana Visigothorum
fol. 27r, 31v, 35r, 48r, 128v, 153v
Freundlicher Hinweis von Elke Krotz
#paris4416506
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 4416
> BnF Gallica
fol. 2v-68v – Lex Romana Visigothorum. Epitome Aegidii – im Text
Datierung: saec. X in.
#paris4419507
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 4419
> BnF Gallica
fol. 9r – Lex Romana Visigothorum. Epitome monachi
Datierung: saec. X
subscripsit
interlinear eingefügt und am Seitenrand wiederholt
#paris4629509
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 4629
> BnF Gallica
Ganz widersprach der von Bischoff etablierten Zusammengehörigkeit mit Leiden BPL 114.
Datierung: saec. IX in.
#paris4808510
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 4808
fol. 66-79
> BnF Gallica
Itinerarium Burdigalense
Schriftheimat: Tours
#paris4858511
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 4858
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Hieronymus, Chronica
Datierung: saec. IX 1/4
fol. 24v, 32v, 40v, 48v, 56v, 64v, 72v, 80v, 88v
Lagenkontrollvermerke
#paris5001513
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 5001
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
fol. 1r-8v – Claudius von Turin, Chronica – interlinear
Korrekturen
fol. 9r-16v – Beda, De temporibus 12-22
Zusätze
fol. 23r-24r – Versus de alphabeto – marginal
Notizen
hic require | hic | simplex
Freundlicher Hinweis von Matthias Tischler
#paris5226514
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 5226
> BnF Gallica
Beda, Historia ecclesiastica gentis Anglorum
marginal
Schriftheimat: Fleury
#paris5321515
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 5321
> BnF Gallica
Sermones
fol. 125r
Schriftheimat: Limoges
Datierung: saec. XI in.
Schreiber: Ademar von Chabannes
amen
#paris5500517
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 5500
fol. 1-180
Eusebius – Rufinus, Historia ecclesiastica
Datierung: saec. IX 1/3
fol. 142v – marginal
require
#paris5543518
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 5543
> BnF Gallica
fol. 4v und 5v – De cursu solis per menses et signa
incipit | finis
fol. 21v – Tabula cyclorum decennovennalium (532-1063) – marginal – Annales Floriacenses
Datierung: saec. XI
Abbo abbas malitiose finiebat
#paris5596 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 5596
> BnF Gallica
Datierung: saec. VIII – IX
fol. 19r, 49v, 50r, 53r, 64v, 65v-67r – marginal
de
#paris5763520
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 5763
fol. 1-112
> BnF Gallica
Caesar, De bello Gallico
Datierung: saec. IX 1
zum Beispiel fol. 2r, 8r
Kollationsvermerke
#paris5921 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 5921
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Gregor von Tours, Historiae
Datierung: saec. X – XI
fol. 23v, 37r
Bei zwei Randnotizen, die mit den Worten hic deest beginnen, befinden sich unleserliche Zeichen.
#paris5943521
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 5943 A
> BnF Gallica
fol. 83v – Iohannes Cassianus, Libri de collationibus patrum – im Text
Datierung: vor 1035
Schreiber: Ademar von Chabannes
#paris6370523
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 6370
> BnF Gallica
Macrobius
fol. 20r, 39v, 61v, 68r, 75v, 81r, 85v
textkritische Notizen, Siglen alter (20r) und antiquus (39v)
#paris6503526
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 6503
fol. 5-27
> BnF Gallica
Vegetius
Schriftheimat: Corbie
#paris7200530
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7200
> BnF Gallica
Boethius, De institutione musica | Augustinus, De musica
Schriftheimat: Raum Laon – Soissons
Datierung: saec. IX med.
Glossen mit tironesken Verweisungszeichen
#paris7231533
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7231
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
fol. 62r-84r – Augustinus, De musica
Datierung: vor 1035
Schreiber: Ademar von Chabannes
fol. 84r
deo gratias amen
Literatur: van Els, A Man and His Manuscripts S. 73-76 (fol. 64v), 156 f. (Ausschnitte von fol. 84r und 64v), 230 (Ausschnitt von fol. 64v) und 277 (Schrifttypus D, Datierung "unknown") |
van Els, Een leeuw van een handschrift S. 30 Tafel III.4 (fol. 64r), III.5 (fol. 84r) und S. 111 |
Johnen, Zwei Tironische Handschriften S. 85 Anm. 4 |
Legendre, Études S. 61 |
Schmitz, Beiträge S. 216 |
Vezin, Un nouveau manuscrit |
van Els, Transmitting Knowledge S. 472
#paris7490536
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7490
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Datierung: saec. IX 1
fol. 15r-51r – Donat | Glossen nach Murethach
spärliche Verwendung im Glossentext, zum Teil mit zeitgenössischen Auflösungen
fol. 51v-57v – Isidor, Etymologiae I
Glossen
#paris7493538
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7493
> BnF Gallica
fol. 105-167
Notensammlung mit Nachträgen des 15. Jhs.
#paris7496539
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7496
> BnF Gallica
Priscian
Schreiber: Heiric von Auxerre
Glossenkommentar, Kollationsvermerke
fol. 249v
Glossen, sowie Auszüge aus Hilarius von Poitiers, Tractatus in psalmum 118, und Augustinus, De spiritu et littera
#paris7501540
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7501
> BnF Gallica
Priscian
Schriftheimat: Corbie
Datierung: saec. IX 3/4
zum Beispiel fol. 31v, 101+1v (erstes ungezähltes Blatt nach fol. 101)
spärliches Vorkommen im Glossentext
#paris7502541
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7502
fol. 1-154
> BnF Gallica
Priscian
Schriftheimat: Tours
#paris7505544
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7505
fol. 5-241
> BnF Gallica
Priscian
Schreiber: Isaac
Glossenkommentar
fol. 112v
Brief von Ingenaldus (Bischof von Poitiers) an Herardus (Erzbischof von Tours)
fol. 112v
grammatikalisches Textfragment
#paris7533547
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7533
fol. 30-37
> BnF Gallica
Beda, De arte metrica | Beda, De schematibus et tropis
Datierung: saec. IX 2/3
vereinzelt in den Glossen
#paris7667551
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7667
> BnF Gallica
Nonius Marcellus
zum Beispiel fol. 39v-42r – marginal
#paris7670552
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7670
Isidor, Etymologiae I – VI
#paris7730554
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7730
> BnF Gallica
fol. 85v
Alitramnus me scripsit
Kolophon
#paris7899555
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7899
> BnF Gallica
Terenz
zum Beispiel fol. 11r, 19r, 28v, 40r
textkritische Notizen
#paris7925557
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 7925
> BnF Gallica
Vergil
Glossenkommentar mit tironesken Verweisungszeichen
fol. 1r
Boethius, De consolatione philosophiae III, m. 5
#paris8312564
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 8312
fol. 2-179
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Venantius Fortunatus
fol. 40v, 48v, 68r, 76v, 93v, 102v, 110v, 118v, 126v, 134v, 142v, 152v, 160v, 168v – unten
Lagenkontrollvermerke
fol. 150r – unten
Vermerk
fol. 50v, 66v – marginal
hic
#paris8346 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 8346
#paris8440566
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 8440
Aldhelm, Aenigmata | Symphosius, Aenigmata
#paris8777567
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 8777
> BnF Gallica
Schriftheimat: Corbie (später Maurdramnus-Typ)
Notensammlung, anfangs mit einzelnen graphischen Beschreibungen
#paris8778568
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 8778
> BnF Gallica
Notensammlung mit neuzeitlichen Nachträgen
#paris8779569
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 8779
> BnF Gallica
Schriftheimat: Reims
Notensammlung mit Vorreden
#paris8907572
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 8907
> BnF Gallica
Hilarius von Poitiers, De trinitate | Ambrosius, De fide | Gesta concilii Aquileiensis | Maximinus, Contra Ambrosium
Schriftheimat: Italien
Datierung: saec. V
zum Beispiel fol. 224v, 260rv
Die Lesung "Cassiodorus legi" von Troncarelli ist nicht haltbar.
#paris9380 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 9380 « Theodulf-Bibel »
> BnF Gallica
Bibel
Schriftheimat: Orléans
Datierung: saec. VIII ex. – IX in.
zum Beispiel fol. 34v und 72r
hic
#paris9550576
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 9550
> BnF Gallica
Eucherius von Lyon, Formulae spiritalis intelligentiae und Passio Acaunensium martyrum
Datierung: saec. VI – VII
#paris9603578
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 9603
fol. 2-100
Haimo von Auxerre, Homiliae
Datierung: saec. IX 3/4
#paris9652579
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 9652
+ Paris Lat. 4406
> BnF Gallica
Lex Romana Visigothorum
fol. 24v, 72v, 88v, 96v
Lagenkontrollvermerke
zum Beispiel fol. 122v, 142r-143r
sententia | interpretatio
Rubriken
zum Beispiel fol. 113v, 125r, 139v-142r
Glossen
#paris10275 --- nachgebildete stenographische Schriftzeichen --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 10275
> BnF Gallica
Boethius, De institutione musica
Datierung: saec. XI
fol. 5r-10r
einzelne Nachbildungen in und über den Glossen
Freundlicher Hinweis von Thomas Falmagne
#paris10612584
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 10612
#paris10910589
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 10910
> BnF Gallica
Fredegar
Datierung: 715
fol. 34r, 63v, 79r, 132r, 137v, 184v
#paris11379592
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 11379
> BnF Gallica
fol. 13r, 14r – Einhart, Epistolae
Schriftheimat: Gent (Sankt Bavo)
Datierung: saec. IX 3/4
Nachbildungen im Text
fol. 15v – unten
de〈o gratias〉 amen
#paris11505594
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 11505
+ Paris Lat. 11504
> BnF Gallica
Bibel
Schriftheimat: Corbie
Datierung: 822
fol. 111v
habens uersus ĪĪ DCC
fol. 206r
Qui monach . . . anim . . . do . . . con . . .
An dieser abgegriffenen Stelle direkt neben dem abgerissenen Blattrand ist praktisch nichts mehr zu erkennen.
#paris11611599
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 11611
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Concilium Chalcedonense
Schriftheimat: Saint-Denis (Fardulf-Stil)
Datierung: saec. IX 1/3
Schriftheimat: Corbie
Datierung: saec. IX 2/4
Vermerke aus der Werkstatt Pseudoisidors
Die Vermerke enthalten häufig hic, manchmal aber auch andere tironische Noten, zum Beispiel fol. 154v subscripsit.
#paris11627600
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 11627
> BnF Gallica
Hieronymus, Commentarii in Isaiam
Schriftheimat: Corbie
Datierung: saec. VIII 2
#paris11635601
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 11635
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Augustinus, Tractatus in evangelium Iohannis 55-124
fol. 34r, 55rv, 56v, 90v-91r, 93r-95r, 99r, 100v, 105v, 107r, 109rv, 111v
Schriftheimat: Corbie
Datierung: 849
Schreiber: Ratramnus
hic | usque hic
Markierung von Textpassagen für 'De praedestinatione'
#paris11709602
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 11709
> BnF Gallica
Canones
fol. 22v, 30v, 46v, 70v, 78v, 86v, 102v, 110v, 118v, 126v, 134v, 150v, 158v, 166v, 174v, 182v, 190v, 197v, 205v, 213v, 221v, 229v, 237v, 245v, 249v
Lagensignaturen | Lagenkontrollvermerke
#paris11999606
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 11999
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Ps. Hieronymus, Breviarium in psalmos 15-150
Datierung: saec. IX in.
fol. 21r, 41v, 42r, 49v, 50r, 55r – unten
Wiederholung der letzten Textzeilen beider Spalten
#paris12048607
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12048 « Sakramentar von Gellone »
> BnF Gallica
Datierung: saec. VIII ex.
Silbentachygraphie (System C)
fol. 158r – marginal
Notiz
#paris12097608
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12097
fol. 1-224
> BnF Gallica
Canones
Schriftheimat: Südfrankreich
Datierung: nach 555
fol. 1v, 22r, 36r, 64v, 89r, 92r, 141v, 147r, 173rv, 178v, 185v, 193v, 195r, 196v, 204v, 207r, 210r, 213v, 220r, 222r, 224r
Notizen und Ergänzungen
Freundlicher Hinweis von Michael Glatthaar
fol. 185v
in aeternum per saecula saeculorum
Die bei Châtelain vorgeschlagene Lesung "incipiendum per spiritum sanctum" war zu korrigieren.
#paris12121609
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12121
Origenes
Datierung: um 800
Schriftheimat: Saint-Germain-des-Prés
#paris12132611
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12132
> BnF Gallica
> BnF Gallica
Hilarius von Poitiers, De trinitate & De synodis
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX 3/4
"zum Teil auf Rasur von Tironischen Noten ausgeschriebene Auflösungen"
fol. 168v – interlinear
〈s〉ionis
Textkorrektur
#paris12161 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12161
> BnF Gallica
Hieronymus – Gennadius, De viris illustribus
Schriftheimat: Corbie
Datierung: saec. VII – VIII
#paris12176613
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12176
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Augustinus, Enarrationes in psalmos 71-80
Schriftheimat: Corbie (Maurdramnus-Stil)
Datierung: saec. IX in.
fol. 132+1r (ungezähltes Blatt nach fol. 132)
natale domini confitebimur tibi deus
Federprobe
#paris12190614
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12190
> BnF Gallica
Augustinus, De consensu evangelistarum
Schriftheimat: Corbie
Datierung: saec. VIII in.
fol. 92v, 98v, 163v
Notizen
#paris12205615
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12205
> BnF Gallica
Datierung: saec. VI – VII
fol. 9r-10r, 12rv, 13v, 17r, 37v-38r, 42v-43r, 44v – Augustinus, De gratia et libero arbitrio & De correptione et gratia
Schriftheimat: Corbie
Datierung: 849
Schreiber: Ratramnus
hic | usque hic
Markierung von Textpassagen für 'De praedestinatione'
#paris12210616
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12210
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Augustinus
Schriftheimat: Corbie (Maurdramnus-Stil)
Datierung: saec. IX 1/4
fol. 80v-83v, 86r, 88rv, 89v/91r, 92v-93r, 107v – Augustinus, De praedestinatione sanctorum & De dono perseverantiae
Schriftheimat: Corbie
Datierung: 849
Schreiber: Ratramnus
hic | usque hic
Markierung von Textpassagen für 'De praedestinatione'
#paris12215 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12215
> BnF Gallica
Augustinus, De civitate dei XVI – XXII
Datierung: saec. IX 1/4
fol. 153r – marginal
Freundlicher Hinweis von Jesse Keskiaho
#paris12245 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12245
Gregor der Große, Moralia in Iob
#paris12247 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12247
Gregor der Große, Moralia in Iob XVII – XXII
Schriftheimat: Tours
#paris12248625
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12248
Gregor der Große, Moralia in Iob XXVIII – XXXV
fol. 37r, 47r-48r, 55rv, 65r, 66r, 145r, 164r, 178v-179r
Schriftheimat: Corbie
Datierung: 849
Schreiber: Ratramnus
hic | usque hic
Markierung von Textpassagen für 'De praedestinatione'
#paris12255626
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12255
fol. 192-235
> BnF Gallica
Iohannes Scottus Eriugena, De divisione naturae
Datierung: saec. IX 4/4
#paris12292627
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 12292
fol. 1-85
> BnF Gallica
Florus von Lyon, De praedestinatione | Alkuin | Lupus von Ferrières
Datierung: saec. IX med.
fol. 27r, 38r, 56r, 57r
sententia
fol. 83v
hic mit zwei Punkten als Einfügungszeichen
#paris13020631
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 13020
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Boethius, De institutione musica | Ps. Boethius, Geometria quae dicitur prima
Schriftheimat: Corbie
zum Beispiel fol. 29v, 31v
fol. 31v
haec nihil ualet
#paris13028633
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 13028
+ Paris Lat. 4403 A
> BnF Gallica
Isidor, Etymologiae
Datierung: saec. VIII 2
Schriftheimat: Corbie
fol. 9r
Federprobe mit den ersten Symbolen der CNT (1,1-16 und 1,27)
fol. 125r – unten
hoc loco
#paris13047634
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 13047
> BnF Gallica
Poetae christiani
Datierung: saec. VIII 2
zum Beispiel fol. 35v, 44v, 45v
#paris13160635
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 13160
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Psalterium tironianum
Literatur: Boge, Die Tironischen Noten S. 44 |
Châtelain, Introduction, Tafel 7 |
Delisle, Cabinet, Tafel 29, 3 |
Nouveau traité de diplomatique 3 (1757) S. 110 mit Tafel 39, 4, 5 und S. 596-614 mit Tafel 62, 1, 1 (Saint-Germain 661. 2) |
Silvestre, Universal Palaeography 1 (1850) Tafel 123 |
Kopp, Tachygraphia veterum 1 (1817) S. 316 f. |
Lehmann, Psalterium S. 1 f. |
Bischoff, Katalog 3, Nr. 4874
#paris13359636
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 13359
fol. 19-108
> BnF Gallica
Augustinus, De doctrina christiana
Schriftheimat: Saint-Riquier
Datierung: vor 814
fol. 23v – marginal
omnis doctrina rerum signorum
Freundlicher Hinweis von Karl Ubl – Dominik Trump
#paris13381639
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 13381
> BnF Gallica
Hadoard von Corbie, Florilegium Augustini
Schriftheimat: Corbie
zum Beispiel fol. 73r, 80r
#paris13386a640
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 13386
fol. 1-102
> BnF Gallica
Schriftheimat: Saint-Riquier
Datierung: um 800
zum Beispiel fol. 36r – Vincentius von Lérins
hic | usque hic
Markierung von Textpassagen
fol. 6v
hic mit zwei Punkten im Text verankert
#paris13386b641
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 13386
fol. 103-159
> BnF Gallica
Iohannes Scottus Eriugena, De praedestinatione
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX 4/4
zum Beispiel fol. 141r, 143r, 145r
#paris13408643
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 13408
> BnF Gallica
Homiliae
Textschluss
fol. 47r, 85r, 91v
in saecula saeculorum amen
#paris13729644
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 13729
> BnF Gallica
Liber pontificalis
Datierung: 824-827
marginal
Vermerke zum Inhalt
#paris14064645
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 14064
> BnF Gallica
Boethius, De institutione arithmetica
Schriftheimat: Raum Paris
#paris15683649
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 15683
#paris16024650
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 16024
> BnF Gallica
Sallust
Sigle antiquus in textkritischen Notizen, und andere Glossen, zum Beispiel fol. 2r aduerbialiter
#paris16025651
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 16025
> BnF Gallica
Sallust
zum Beispiel fol. 14r
vereinzelt in den Glossen
#paris16328652
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 16328
Hieronymus, Commentarius in Matthaeum
#paris17436655
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 17436 « Antiphonar von Compiègne »
> BnF Gallica
Schriftheimat: Hofschule Karls des Kahlen
#paris17654656
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 17654
> BnF Gallica
Gregor von Tours, Historiae
Schriftheimat: Chelles
Datierung: um 700
Schriftsystem ungeklärt
fol. 86v
vier Zeilen
#paris17960 --- neuzeitlich --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 17960
Kopie von Paris Lat. 13160
Datierung: saec. XVII
Psalterium tironianum
#paris17968 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 17968
> BnF Gallica
Evangelien
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX med.
Imitationen in den Codices und Schriftrollen der Evangelisten
#paris18106657
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 18106
Schriftheimat: Reims
Datierung: saec. IX 3/4
zum Beispiel fol. 20v, 22r
#paris18282 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 18282
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Eusebius – Rufinus, Historia ecclesiastica
Schriftheimat: Chelles
Datierung: saec. VIII ex.
Buchstabentachygraphie
fol. 196r
althochdeutsche Griffelglosse in einer tironesken Geheimschrift
#paris18311658
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 18311
fol. 2-80
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Passio sancti Sebastiani
fol. 80v
Schriftheimat: Corbie
Schreiber: Hildebrandus
Sebastianus uiuit domino deo semper et ego praesidio eius fultus – ego Hildebrandus scripsi – ora pro me
Subskription
#paris18554659
Paris, Bibliothèque Nationale Lat. 18554
fol. 4-139
> BnF Gallica
Sedulius, Carmen paschale | Arator, Historia apostolica | Prosper von Aquitanien, Epigrammata
Schriftheimat: Saint-Denis
Datierung: saec. IX 2
ab fol. 55v – Arator | Prosper
Glossen
#paris446 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 446
+ Lyon 600
> BnF Gallica
Hieronymus, Epistulae
Datierung: saec. VII – VIII
Schriftsystem ungeklärt
Randnotizen
#paris449663
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 449
Beda, Commentarius in parabolas Salomonis
#paris602664
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 602
+ Lyon 468
> BnF Gallica
Hieronymus, Commentarii in Hieremiam
Datierung: saec. VII 1
Schriftheimat: Lyon
Datierung: saec. IX 2/3
#paris763665
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 763
fol. 98-146
> BnF Gallica
Glossare
fol. 144v
Freundlicher Hinweis von Michael I. Allen
#paris1096666
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 1096
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Schriftheimat: Saint-Denis
fol. 95v-97v, hinterer Deckelspiegel (fol. 98r) und vorderer Deckelspiegel
Briefsammlung von Bischof Walter von Orléans
#paris1445667
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 1445
> BnF Gallica
Augustinus, De trinitate
Schriftheimat: Tours
fol. 76v, 164v, 173v – unten
#paris1575669
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 1575
> BnF Gallica
Eugippius, Excerpta ex operibus sancti Augustini 1-121
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. VIII 1
Schriftheimat: Tours
Notizen und Lagenkontrollvermerke
#paris1586670
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 1586
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Prophetae maiores
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. VIII 2
Silbentachygraphie (System B)
fol. 10r, 16v, 30r, 31v, 71r, 120v, 123v, 160v, 168v, 183v, 185v, 189r, 194r, 201v – oben
Vermerke zum Inhalt
fol. 44v, 63r, 124r, 128rv, 135v, 136r, 137v, 138r, 209v und öfter
Notizen und Lagenkontrollvermerke
#paris1589671
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 1589
> BnF Gallica
Sacramentarium Gregorianum
Schriftheimat: Tours
#paris1595672
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 1595
> BnF Gallica
Augustinus, De doctrina christiana
Schriftheimat: Tours
Exzerpte aus Possidius, Vita sancti Augustini
Methodius, Sermo de fine mundi
fol. 85r, 128r, 132v
alius zur Markierung von Textvarianten, anders in
Köln 75 zum Beispiel fol. 116r, 117v, 118v
tironeske Verweisungszeichen
#paris1615678
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 1615
fol. 3-193
> BnF Gallica
Beda
Schriftheimat: Auxerre
Glossen
Freundlicher Hinweis von Michael I. Allen
#paris1619679
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 1619
> BnF Gallica
Oribasius
Datierung: saec. VIII
#paris2322682
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 2322
> BnF Gallica (digitalisierter Mikrofilm)
Homiliarium Pauli Diaconi
fol. 42v, 49r, 100r – interlinear
tu autem (domine)
fol. 67r, 88r, 124v
Schlussformeln
fol. 133v – interlinear
Glosse
fol. 50r – oben
secundum Marcum
#paris2334683
Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 2334 « Ashburnham Pentateuch »
> BnF Gallica
Pentateuch
Datierung: saec. VII – IX
Silbentachygraphie (System B)
Datierung: saec. IX
kodikologische Notizen
#paris2355 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Nouv. acq. lat. 2355
fol. 32-33
Evangelien
tironeske Verweisungszeichen
#paris1379 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Nationale Suppl. gr. 1379
+ Paris Nouv. acq. lat. 2654
> Rahmen I 1
> Rahmen III 5
> Rahmen IV 4
Papyrusstücke aus dem vormaligen Einband von Den Haag 10 A 1
Ephräm der Syrer, In pulcherrimum Ioseph (griechisch)
Datierung: saec. VI
Rahmen I 1r, III 5r, IV 4v
Partien einzelner Papyrusstücke wurden wie die Pergamentstücke unter Nouv. acq. lat. 2654 in merowingischer Kursive beschriftet. Ob auch hier tironische Noten eingestreut sind, ist unklar.
#paris230 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Paris, Bibliothèque Sainte-Geneviève Ms. 230
fol. 2-129
Gregor der Große, Homiliae in evangelia
#paris232 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Bibliothèque Sainte-Geneviève Ms. 232
fol. 155-162
Homiliar
Schriftheimat: Tours
#paris1260685
Paris, Bibliothèque Sainte-Geneviève Ms. 1260
fol. 1-113
> archive.org
Evangelistar
Schriftheimat: Tours
#paris2140 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Paris, Institut de Papyrologie de la Sorbonne inv. 2140
> Digitalisat
Papyrus
Schriftsystem ungeklärt
griechisch-lateinisches Glossar
Datierung: saec. V
bislang nicht gedeutete Zeichen tironesker Gestalt
#prag10686
Prag, Narodní Knihovna České republiky III. E. 10
> Manuscriptorium
Ps. Iohannes Chrysostomus, Expositiones evangeliorum
Schriftheimat: Regensburg (Baturich-Kreis)
in supplicium aeternum
Textübertrag
#prag3687
Prag, Královská kanonie premonstrátů na Strahově DF III 3
> Manuscriptorium
Evangelistar
Buchstabentachygraphie
Die Bücher auf den Evangelistenbildern (außer Matthäus) sind mit tachygraphischen Zeichen beschriftet, die Nordenfalk und Bischoff als alphabetische Schrift erkannt und gelesen haben.
#princeton115688
Princeton (New Jersey), University Library Garrett 115
Boethius, In isagogen Porphyrii commentum II & De hypotheticis syllogismis & De syllogismo categorico
Datierung: saec. X ex. – saec. XI in.
Die Abbildung bei van Els, S. 79, zeigt mehrfach die tironische Note est im fortlaufenden Text auf fol. 57v. Dabei handelt es sich nicht um die Hand des Ademar von Chabannes, die auf der selben Seite weiter unten zu sehen ist.
Die Angabe "tironian notes: et; est" zu Ademars Schrift (Typus W1 und W2) bei van Els, S. 282, ist irreführend. Ademar verwendet hier neben dem gleichermaßen insularen und tironischen 'et' das insulare 'est', das vom tironischen 'est' zu unterscheiden ist.
#regensburg5689
Regensburg, Bischöfliche Zentralbibliothek Fragm. I. 8. 1
#reims118 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Reims, Bibliothèque municipale 118
#reims1146694
Reims, Bibliothèque municipale 1146
Hinkmar von Reims, Vita sancti Remigii
#rom296695
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 296
> Digitalisat
fol. 27r – Ambrosius, De sacramentis
oratio dominica explicitur | hic incipit
#rom316a696
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 316
> Digitalisat
Ps. Hieronymus, Breviarium in psalmos
fol. 165v – unten – mit Rötel
ungefähr 20 tachygraphische Zeichen
#rom637697
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 637
> Digitalisat
Beda, In Marcum | Ambrosius, In Lucam & In Iohannem
zum Beispiel fol. 4v, 1072r, 1082r (die Folionummern 106-108 sind doppelt verwendet)
#rom1322698
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 1322
> Digitalisat
Acta synodi Chalcedonensis
Schriftheimat: Italien (Dreikapitelgruppe)
Datierung: saec. VI 2
System B
fol. 130r, 131r, 138v, 150v, 189r, 195v
#rom1480699
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 1480 « Priscianus Turonensis »
> Digitalisat
Priscian, Institutiones grammaticae I – XIV
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. IX 2/4
#rom1511700
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 1511
> Digitalisat
Servius
zum Beispiel fol. 9v-11v – marginal
#rom3246701
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 3246
> Digitalisat
Cicero, Tusculanae disputationes
Schriftheimat: Italien
fol. 1v, 63v
Freundlicher Hinweis von Michael I. Allen
#rom3799702
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 3799
> Digitalisat
Schriftheimat: Saint-Amand
Notensammlung mit graphischen Beschreibungen
#rom3834703
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 3834
> Digitalisat
fol. 4r – Bachiarius, Liber ad Ianuarium de reparatione lapsi
omnis pars orationis
#rom4929705
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 4929
> Digitalisat
fol. 55r, 56v, 123v, 144r, 197r
Textvermerke für den Rubrikator
fol. 149v-188r – Pomponius Mela, De chorographia
Sigle antiquus in textkritischen Notizen
Freundlicher Hinweis von Michael I. Allen
#rom5704 --- stenographischer Charakter zweifelhaft --- Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 5704
> Digitalisat
Philo Carpasinus – Epiphanius Scholasticus, Enarratio in Canticum canticorum
Datierung: saec. VI 2
Schriftsystem ungeklärt
Notizen
Die Deutung von Troncarelli als tironische Noten für "perlectus Cassiodorus" ist nicht haltbar.
#rom5750706
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 5750
p. 63-64 und 77-78
Palimpsest
Iuvenal, Saturae XIV 323 – XV 43 (ältere Schicht) | Persius, Saturae I 53-104 (ältere Schicht) | Acta synodi Chalcedonensis (neuere Schicht)
Schriftheimat: Bobbio (neuere Schicht)
Datierung: saec. VI in. | saec. VII
Schriftsystem ungeklärt
p. 78
Ob die augenscheinlich tachygraphische Zeile auf dem oberen Seitenrand in Verbindung zur älteren oder zur neueren Schicht des Palimpsests oder von diesen unabhängig steht, ist unklar. Cacurri schlug eine Lesung nach dem System der tironischen Noten vor, die vollständig seiner Phantasie entsprungen ist und eine Iuvenal-Glosse ergibt. Auch die von Mentz im Jahr 1940 erstmals veröffentlichte Lesung nach 'System C', die er als 'Stoßseufzer' versteht, ist nicht überzeugend.
#rom5757707
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 5757
> Digitalisat
Palimpsest
Cicero, De re publica | Augustinus, Enarrationes in psalmos 118-140
Schriftheimat: Bobbio (neuere Schicht)
Datierung: saec. IV – V | saec. VII 2
Schriftheimat: Bobbio
Datierung: saec. VII – VIII
Notizen
#rom5758708
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 5758
> Digitalisat
Augustinus, Sermones
Datierung: um 600
Schriftheimat: Bobbio
Datierung: saec. VII – VIII
Notizen
#rom6925709
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 6925
Hermeneumata Vaticana
#rom7207710
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Vat. lat. 7207
> Digitalisat
Libri Carolini
Datierung: um 800
#rom67711
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Ottob. lat. 67
Beda
#rom93712
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Ottob. lat. 93
> Digitalisat
Pseudoisidor
fol. 2r, 5r, 17v, 39rv, 40v, 42v
Freundlicher Hinweis von Karl-Georg Schon
#rom259713
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Ottob. lat. 259
fol. 1-29
> Digitalisat
Schriftheimat: Lorsch
Datierung: saec. IX 1
fol. 1rv
Paulinus von Aquileia, Hymnus de caritate
Freundlicher Hinweis von Matthias Tischler
#rom261714
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Ottob. lat. 261
Canones (Collectio Dacheriana)
#rom24715
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 24
fol. 46 und 53
> Digitalisat
Palimpsest (ältere Schicht)
Fronto, Gratiarum actio pro Carthaginiensibus
Datierung: saec. IV – V
#rom189 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 189
> Digitalisat
Augustinus, De doctrina christiana
#rom210716
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 210
> Digitalisat
Augustinus
Schriftheimat: Castellum Lucullanum
Datierung: saec. VI 2
fol. 158r, 159r – marginal – rote Tinte
hic
fol. 168r – am Textende – von anderer Hand
amen
fol. 244v – marginal
hic est
#rom211717
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 211
> Digitalisat
Augustinus, Epistolae
Schriftheimat: Lorsch
Datierung: saec. IX 1
Vermerke im Zusammenhang mit einer Abschrift
#rom216718
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 216
fol. 20-133
> Digitalisat
Homilien
fol. 109r – am Textende – von der Texthand
Schriftheimat: Reims
Datierung: um 800
amen deo gratias
#rom245 --- stenographischer Charakter nicht gegeben --- Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 245
> Digitalisat
Gregor der Große, Moralia in Iob I – V
Datierung: um 800
Schriftheimat: Sankt Gallen
tironeske Schnörkel
#rom246 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 246
> Digitalisat
Gregor der Große, Moralia in Iob XI – XVI
#rom249 --- Symbole stenographischen Ursprungs --- Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 249
> Digitalisat
Gregor der Große, Moralia in Iob XXXII – XXXV
#rom973719
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 973
> Bibliotheca Laureshamensis digital
Schriftheimat: Gegend von Reims
Datierung: saec. IX 2
fol. 8v, 25v, 33v
Lagenzählung ab, 〈ad〉, con, de (CNT 1,1-4)
#rom1564720
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 1564
> Digitalisat
Agrimensores
Datierung: saec. IX 2/4
fol. 2r – Miniatur
Imitationen in den Codices
#rom1649722
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 1649
> Bibliotheca Laureshamensis digital
Priscian, Partitiones XII versuum Aeneidos principalium
Datierung: saec. IX 1
fol. 36v – im Text
Lobverse auf Remigius von Auxerre
#rom1710723
Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 1710
fol. IV, 1-15
> Digitalisat
Persius
Schriftheimat: Tours
Datierung: saec. IX 2/4
Glossenkommentar mit tironesken Verweisungszeichen
#rom1877 --- neuzeitlich --- Rom, Biblioteca Apostolica Vaticana Pal. lat. 1877
> Digitalisat
fol. 29r
Datierung: saec. XV – XVI
graecus